معاونت پژوهش مدرسه و موسسه آموزش عالی حوزوی زینبیه از برکزاری کرسی آزاد اندیشی با عنوان «کرونا و چالش های پیش رو (فرصت ها و تهدیدها)» با حضور سرکار خانم دکتر عبدلی، سرکار خانم ابوالقاسمی و سرکار خانم حاتمی خبر داد.
خانم دکتر عبدلی به عنوان استاد ارائه کننده ضمن تقسیم چالش های کرونا به چالش در نظام باورها و اعتقادات دینی ؛چالش در سلامت معنوی؛کرونا و چالش های نظام تعلیم و تربیت ؛کرونا و چالش های اجتماعی و... فرمودند: کرونا چالش های بسیاری را ایجاد نموده وسبب خارج شدن امور زندگی فردی و اجتماعی از نظم منطقی سابق آن گردیده است و چالش های بسیاری را در عرصه های اعتقادی،فرهنگی،فقهی،سیاسی،اقتصادی و... نموده است به گونه ای که جهان پس از کرونا با جهان پیش از کرونا دچار تغییرات و تحولاتی در عرصه های مختلف خواهد شد. اولین چالش درداین مسئله، کرونا به منزله شر است و شبهاتی را در این زمینه ایجاد کرده است. شر گاه وجود مبدا آفرینش را زیر سوال می برد به گونه ای که نویسندگان کتاب عقل و اعتقاد دینی در یک تقریر شر را قرینه‌ای بر عدم وجود خدا معرفی می کند ودر تقریری دیگر شرصفات اصلی خداوند را به چالش میکندو شبهاتی مطرح شده است از جمله: خداوند که عالم و قادر مطلق است و نسبت به بندگان خود خیر خواه و مهربان است پس چرا شر را از بین نمی برد؟ در نظام باورهای دینی به این شبهات پاسخ داده شده است از جمله پاسخ متکلمین اینگونه است که خداوند قادر مطلق است و طبق براهین اثبات شده است که خداوند حکیم و خیر خواه است و خداوند مستجمع تمام کمالات است بنابراین کار لغو و بیهوده انجام نمی دهد پس حتماً در بیماری کرونا حکمتی نهفته است. همچنین فلاسفه و عرفا نیز پاسخ هایی به این شبهات داده اند. در کنار پاسخگویی ایشان می توان پاسخ قرآن و روایات را نیز به دست اورد که شر به منزله امری است که از لوازم تفکیک ناپذیر عالم خلقت بوده ودر عالم ماده خیرات و شرور در هم امیخته اند و این شرور مایه ابتلاء و آزمایش انسان ها در جهت تکامل و تعالی آنان است.
خانم عبدلی اظهار داشتند: دومین چالش کرونا «دعا کردن از درگاه خداوند متعال و توسل به ائمه معصومین علیهم السلام است» ایشان بیان نمودند: قوانین طبیعی سنت الهی هستند. اجابت نمودن دو معنا دارد یک معنای عام و یک معنای خاص و لازم نیست حتما معنای خاص ان که تحقق همان دعای داعی است صورت پذیرد.چه بسا خدا معادل ان دعا را استجابت می کند و یا بلایی از او دفع می کنو و....عدم استجابت دعا دلایل گوناگونی دارد گناه ،قطع رحم ،ظلم و ... رد درخواست دعا چون خلاف حکمت در رابطه با اجابت نمودن دعا توسط معصومین علیهم السلام نیز همین مباحث مطرح است و آن ها نیز به اذن الهی قدرت بر دفع بلایا دارند ولی باید دانست که تصور و بینش ما نسبت به دعا اشتباه است زیرا تصور انسان چنین است که خداوند انسان را خلق کرده برای لذت بردن و خوشحالی صرف در حالی که دنیا ابد و بهشت ما نیست بلکه آن را در پیش رو داریم و خیر و شر دنیا با هم آمیخته است پس با این تفکر تحمل سختی ها آسان خواهد شد و از آزمایشات الهی سربلند بیرون خواهیم آمد.
استاد عبدلی سومین بحث درباره کرونا را چالش های سلامت معنوی معرفی نمودند و بیان داشتند: بیشتر توجه ها به سلامت جسمانی است اما گذشته از سلامت جسمانی، سلامت معنوی هم مطرح می باشد.این بیماری به همراه خود مشکلات استرس ،اضطراب، افسردگی روان شناختی و ... حتی تعارضات معنوی را ایجاد کرده است. برخی چنین می پندارند گناهان بسیار آن ها سبب ابتلا به بیماری کرونا شده است و به عدالت خدا شک می کنند. با دانستن این موضوع که خداوند با همه اسماء جمال و جلال خود بر جهان هستی احاطه دارد؛ بینش، گرایش و کنش او تغییر پیدا می کند و در می یابد که زیست مومنانه و سرشار از وجود خدا داشته باشد و مراقبت های معنوی باعث معناداری زندگی و تغییر بینش نسبت به مرگ می شودچنانچه انسان مرگ را نیستی و نابودی تصور نکند و این معنا داری زندگی را در چارچوب خدا و خلق پیدا کند و سبب شود تا رنج بیماری و تحمل مرگ برایش قابل تحمل باشد.
خانم عبدلی بیان کردند: کرونا علاوه بر تحول در زندگی و باورهای شخص، تغییرات و چالش هایی را در زیست اجتماعی ایجاد کرده است. از جمله گسست درپیوندهای مستمر خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی به گونه‌ای که کمرنگ شدن صله رحم و تمرکز بیش از حد در فضای مجازی و ...، سبب حاکم شدن فرد گرایی بر زندگی اجتماعی شده است. همچنین کرونا سبب مشکلات اجتماعی و اقتصادی عدیده‌ای شده است طوری که مناسک اجتماعی دین از جمله حج، نماز جماعت و زیارات کم رنگ گردیده است. در واقع کرونا آسیب های مختلف عاطفی، روانی و ... برای همه اقشار جامعه ایجاد کرده است.
ایشان در ادامه به کرونا و چالش‌های خانودگی، تعاملات اجتماعی، نظام تعلیم و تربیت، فضای مجازی و دوقطبی های کاذب در سطح اجتماع را بیان کردند.
خانم عبدلی نکاتی را در فرصت های ایجاد شده از کرونا چنین بیان کردند: کرونا فرصتی است برای تقویت دینداری و زندگی مومنانه به گونه ای که می تواند با اضطرارهایی که ایجاد نمده سبب شکوفایی فطرت خداجوی انسان گردد و موانع شکوفایی فطرت را از بین ببرد و در مسیر تعالی قدم گذاشت لذا کرونا فرصتی است تا غفلت ها را از بین ببریم و جنبه های صحیح دین مانند مواسات و همدلی ها را به نمایش بگذاریم. از ظرفیت های دین استفاده کنیم و بینش خود را تغییر دهیم و نگاه دین دارانه به مسائل داشته باشیم و تهدیدها را به فرصت ها تبدیل کنیم.
استاد منتقد سرکار خانم ابوالقاسمی سخنان خود را با حدیثی از امام صادق علیه السلام چنین بیان نمودند در کتاب تحف العقول صفحه 57 چنین آمده است: «هر گاه بلا روی بلا بیاید از بلا رهایی حاصل می شود». در دوران کرونا یک سری تهدیدات و فرصت هایی وجود دارد از جمله تهدیدات تاثیر نامطلوب بر روی جمعیت کشورها بخصوص جمعیت مسلمانان می باشد و دومین تهدید مسائل آموزشی و پژوهشی است که آمادگی لازم برای زیر ساخت های مجازی آن نبوده است، افزایش هزینه ها برای اساتید و دانشجویان، کمرنگ شدن تعاملات ، همچنین در بحث خانواده، منجر به شیوع مشاجرات در بین اعضای خانواده، ایجاد وسواس ، قطع صله رحم و ضعیف شدن قدرت کسب و کار و اقتصاد بوده است.
ایشان در ادامه به فرصت های به دست آمده از بیماری کووید 19 اشاره نمودند که باعث تحکیم خانواده، تقویت بعد فردی و خانوادگی، تقویت کسب و کار دیجیتالی، افزایش آمار ازدواج، درخشش زنان در کادر درمان، تحرک در علم پزشکی و ... شده است.
در پایان خانم حاتمی دبیر جلسه به جمع بندی مطالب پرداختند و گفتند: ویروس کرونا کشورهای قوی را با داشتن تمامی امکانات ناتوان کرده و این در واقع مظهر قدرت الهی است و به اینجاست که انسان احساس ضعف می کند و باید دانست که تنها خداوند متعال است که می تواند انسان ها را نجات دهد.
