پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

با توجه به آيه ۵۴ سوره نساء، خداوند آل ابراهيم را مورد فضل و رحمت خويش قرار داده است و پس از اعطاي كتاب و حكمت به ايشان، ملك عظيم داده است. اين آيه همچنين به حسادت اهل كتاب نسبت به اين خاندان اشاره دارد. مفسران فريقين نسبت به حقيقت «ملك عظيم» ديدگاه‌هاي متفاوتي ارائه داده‌اند. مفسران شيعه، با توجه به اينكه اين مقام پس از اعطاي كتاب و حكمت آمده است، آن را مقامي معنوي و همان منصب امامت مي‌دانند و آن را از اصول دين برمي‌شمرند. آنان معتقدند كه اين مقام از سوي خداوند منصوب شده است و اعتقاد به الهي بودن و نصب اين مقام دارند. در مقابل، مفسران اهل سنت نظرات پراكنده و مادي‌گرايانه‌اي ارائه داده‌اند، مانند تفسير «ملك عظيم» به زن، كثرت ازدواج و ... كه مي توان گفت از تبيين دقيق و كامل حقيقت ملك عظيم ناتوان مانده‌اند و برخي نيز از ادامه بحث امتناع نموده‌اند. اين پايان نامه به بررسي تطبيقي آيات و روايات با توجه به نظرات مفسران متكلم و روايات فريقين مي‌پردازد. ابتدا ديدگاه‌هاي مختلف مفسران اهل سنت و شيعه در مورد «ملك عظيم» تحليل و نقد مي‌شود. سپس با بررسي دقيق آيات و روايات مرتبط، به تبيين جايگاه و اهميت مقام امامت در آل ابراهيم پرداخته مي‌شود. در نهايت، با بيان دلايل درون‌متني و برون‌متني، تأييد مي‌شود كه مقام امامت به آل ابراهيم اعطا شده است. اين پژوهش نه تنها به تبيين مفهوم و مصداق «ملك عظيم» در آيه ۵۴ سوره نساء مي‌پردازد، بلكه نشان مي‌دهد كه چگونه اين مفهوم با اصول و مباني دين اسلام و آموزه‌هاي اهل بيت (عليهم‌السلام) همخواني دارد و جايگاه والاي خاندان ابراهيم را در مسير هدايت الهي تأييد مي‌كند.