پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

رسالت پيامبر اكرم و قرآن به عنوان معجزۀ جاودانه ايشان، از همان آغاز با تهمتهايي از سوي مخالفان مواجه بوده است و امروزه نيز در قالب شبهاتي پيرامون كيفيت نزول و جمع و تدوين قرآن ادامه يافته است. اين نوشتار با روش توصيفي- تحليلي به نقد و بررسي شبهات مربوط به كيفيت نزول و منشأ و مصدر قرآن و همچنين جمع و تدوين قرآن پرداخته است. شبهات مربوط به نزول قرآن در دو دسته شبهات ناظر به شخص پيامبر اكرم و شبهات ناظر به مصدر و منبع قرآن مورد بررسي قرار گرفته است. برخي از شبهات گونۀ اوّل عبارتند از: شاعر، مجنون، ساحر و بيمارخواندن پيامبر؛ سرگرداني پيامبر در آغاز وحي و دخالت شيطان در القاي وحي. شبهات مربوط به مصدر قرآن كه حاكي از تلاشها براي غير وحياني جلوه دادن قرآن است مانند اقتباس قرآن از كتب مقدس، فرهنگ زمانه و اشعار جاهلي و همسان انگاري وحي و تجربۀ معنوي؛ رؤيا دانستن قرآن، نيز نابغه دانستن پيامبر. برخي از شبهات مربوط به جمع و تدوين قرآن نيز كه مورد بررسي و نقد و تحليل قرار گرفته است، عبارتند از: عدم ثبت آيات و سور نازل شده در مكّه، فراموشي برخي از آيات توسط پيامبر و در نتيجه تدوين نشدن آنها هنگام جمعآوري قرآن، كم و زياد شدن برخي آيات هنگام تدوين در زمان ابوبكر و در نظر گرفتن منافع قبيلهاي به هنگام توحيد مصاحف در زمان عثمان. نتايج تحقيق نشان ميدهد كه هيچيك از اين شبهات بر پايۀ علمي استوار نبوده و همۀ آنها با دلايل قرآني، روايي، عقلي، تاريخي مورد تحليل و نقد و بررسي قرار گرفته و بدانها پاسخ داده شده است.