ضرورت برگزاری جشنوار ههای علمی و کاربرد آ نها
برگزاری جشنوار ههای علمی معمولاً با هدف آزمون میزان توانمند یهای علمی شرک تکنندگان
و همچنین میزان توفیق برنام هریزان در برنام ههای طراحی شده در حوزه مربوطه است. قاعدتا معاونت پژوهش حوز ههای علمیه برادران و خواهران استان تهران، با همین هدف مهم، جشنواره
را پیش م یبرند. اما لازم است پس از برگزاری جشنواره، به تحلیل ساختار موضوع و محتوای
آثار پرداخته شود تا بتوان وضعیت فعلی را نسبت به وضعیت قبلی ارزیابی کرد و میزان پیشرفت
فعالی تهای مدنظر را سنجند و با آسی بشناسی فعالی تها، نواقص آن را برطرف نمود.
ساختار و کیفیت آثار ارسالی به پنجمین جشنواره
آثار ارسالی از بعُد ساختاری از قوت لازم برخوردار نبود. از بعُد محتوایی نیز م یتوان گفت:
توجه به مسائل جدید، گستره موضوع تحقیق و توجه به کاربردی و نو بودن موضوع، تحلیل و
تبیین و نقد منطقی و روشمند، ارائه استدلا لهای مناسب و قوی و ارائه دستاوردهای مشخص،
در آثار ارسالی، قابل توجه نبود. با توجه به اینکه عمده آثار از نوع تحقیقات کتابخان های است و به
گردآوری مطالب از منابع و متون پرداخته شده، از روش تحقیق خاصی بهره نبرده است. در برخی
آثار عدم رعایت اخلاق پژوهشی، عدم استفاده از منابع متعدد و متقن، عدم استفاده از رو شهای
جدید و یا حداقل صحیح ارجاع دهی، عدم انسجام منطقی و ارتباط منطقی اجزای مقاله با یکدیگر
نشانگر ناآگاهی و یا عدم بهر هگیری طلاب از رو شهای مختلف تحقیق م یباشد. عل یرغم
ضع فهایی که در ساختار و محتوا دیده م یشد، به طور کلی موضوعات از تنوع خوبی برخوردار
بود. اما به دلیل عدم رعایت شیو ههای صحیح تحقیق، دستاورد خاصی را به دنبال نداشته است.
جشنواره علامه حلی)ره( در قیاس با سایر جشنوار هها
جشنواره علامه حلی)ره(، سیر ارتقایی خوبی را طی این چند سال داشته است و انش اء الله در
آینده نیز با افق دید وسیع مسئولان و جدیت آ نها در این کار، از توفیقات بیشتری برخوردار خواهد
بود؛ اما لازمه این امر توجه به چند نکته است
برگزاری جشنوار ههای علمی معمولاً با هدف آزمون میزان توانمند یهای علمی شرک تکنندگان
و همچنین میزان توفیق برنام هریزان در برنام ههای طراحی شده در حوزه مربوطه است. قاعدتا معاونت پژوهش حوز ههای علمیه برادران و خواهران استان تهران، با همین هدف مهم، جشنواره
را پیش م یبرند. اما لازم است پس از برگزاری جشنواره، به تحلیل ساختار موضوع و محتوای
آثار پرداخته شود تا بتوان وضعیت فعلی را نسبت به وضعیت قبلی ارزیابی کرد و میزان پیشرفت
فعالی تهای مدنظر را سنجند و با آسی بشناسی فعالی تها، نواقص آن را برطرف نمود.
ساختار و کیفیت آثار ارسالی به پنجمین جشنواره
آثار ارسالی از بعُد ساختاری از قوت لازم برخوردار نبود. از بعُد محتوایی نیز م یتوان گفت:
توجه به مسائل جدید، گستره موضوع تحقیق و توجه به کاربردی و نو بودن موضوع، تحلیل و
تبیین و نقد منطقی و روشمند، ارائه استدلا لهای مناسب و قوی و ارائه دستاوردهای مشخص،
در آثار ارسالی، قابل توجه نبود. با توجه به اینکه عمده آثار از نوع تحقیقات کتابخان های است و به
گردآوری مطالب از منابع و متون پرداخته شده، از روش تحقیق خاصی بهره نبرده است. در برخی
آثار عدم رعایت اخلاق پژوهشی، عدم استفاده از منابع متعدد و متقن، عدم استفاده از رو شهای
جدید و یا حداقل صحیح ارجاع دهی، عدم انسجام منطقی و ارتباط منطقی اجزای مقاله با یکدیگر
نشانگر ناآگاهی و یا عدم بهر هگیری طلاب از رو شهای مختلف تحقیق م یباشد. عل یرغم
ضع فهایی که در ساختار و محتوا دیده م یشد، به طور کلی موضوعات از تنوع خوبی برخوردار
بود. اما به دلیل عدم رعایت شیو ههای صحیح تحقیق، دستاورد خاصی را به دنبال نداشته است.
جشنواره علامه حلی)ره( در قیاس با سایر جشنوار هها
جشنواره علامه حلی)ره(، سیر ارتقایی خوبی را طی این چند سال داشته است و انش اء الله در
آینده نیز با افق دید وسیع مسئولان و جدیت آ نها در این کار، از توفیقات بیشتری برخوردار خواهد
بود؛ اما لازمه این امر توجه به چند نکته است
الف - معمولاً «پژوهش » در مدارس علمیه، در قیاس با «آموزش »، دچار بی مهری و برخی
نگا ههای نادرست شده است. رواج و احیاء مجدد سنتّ و فرهنگ تحقیق در حوز ههای علمیه،
مستلزم ضروری دانستن این سنتّ، از بالاترین سطوح حوزه تا طلاب مدارس علمیه است؛
اساتید مدارس علمیه، باید با تقویت روحیه پژوهشی در خود و طلاب، نخستین سنگ بنای
شک لگیری پژوه شهای علمی را ایجاد کنند. ب - اساتید مدارس علمیه نیز باید از طرقی به
انجام فعالی تهای علمی و تولید آثار پژوهشی، مبادرت ورزند. ج - جشنواره علامه حلی)ره( در
سطح مدارس علمیه خواهران و برادران کاملاً شناخته شده است و از جایگاه نسبتا خوبی برخوردار
است؛ اما پس از گذشت چند سال از برگزاری آن در سطح مدارس علمیه و طی مراحل اولیه و
احیانا رفع نواقص احتمالی، بهتر است جشنواره با مشارکت چند نهاد علمی و آموزشی دیگر برگزار
شود تا سطح علمی جشنواره علامه حلی)ره( با جشنوار ههای سایر نهادهای آموزشی مقایسه و
ارزیابی شود.
توجه به معنویات، در کنار مسائل علمی و توجه به مشکلات جامعه
راحت طلبی، روزمر هگی، مدر کگرایی، سطح ینگری و عدم توجه کافی به معنویات، از جمله
آسی بها و آفاتی است که ممکن است طالب علم را دچار مشکل کند. از ای نرو، توجه جدی به
مسائل معنوی و علمی و توجه دادن طلاب به مسائل اساسی و مشکلات واقعی در حوز ههای
مختلف، از مه مترین وظایف مسئولان، مدیران و اساتید حوز ههای علمیه است.
ارتقاء مهارت نویسندگی
نویسندگی یک مهارت است که دستیابی و پیشرفت در آن نیاز به فراگیری خرده مهار تهایی
دارد. مهارت تن دخوانی و مهارت نحوه استفاده از کتا بها و منابع دیجیتال، از جمله این مهار تها
است. ارائه واحدهای درسی و برگزاری کارگا ههای مهارت نویسندگی در همان سا لهای ابتدایی
تحصیل در مدارس علمیه، م یتواند بسیار را هگشا باشد.
در این راستا پیشنهادات دیگری نیز ارائه م یشود: آموزش مکاتب های مقاله نویسی؛ را هاندازی
صدای پژوهش جهت پاسخگویی به سوالات پژوهشگران؛ را هاندازی نشریه پژوهشی در سطح
مدارس جهت انتشار مقالات اساتید و طلاب؛ را هاندازی مدرسه پژوهش که در ایام تعطیلات
دور ههای روش تحقیق در آ نها برگزار گردد؛ تشکیل تی مهای پژوهشی و انجام تحقیقات
میدانی به منظور بررسی مسائل و موضوعات مبت لابه حوز هها و اتخاذ تصمیم و برنام هریزی بر
مبنای آ نها؛ طراحی برنامه مستمر تحقیقاتی در کنار سایر برنام ههای درسی طلاب
نگا ههای نادرست شده است. رواج و احیاء مجدد سنتّ و فرهنگ تحقیق در حوز ههای علمیه،
مستلزم ضروری دانستن این سنتّ، از بالاترین سطوح حوزه تا طلاب مدارس علمیه است؛
اساتید مدارس علمیه، باید با تقویت روحیه پژوهشی در خود و طلاب، نخستین سنگ بنای
شک لگیری پژوه شهای علمی را ایجاد کنند. ب - اساتید مدارس علمیه نیز باید از طرقی به
انجام فعالی تهای علمی و تولید آثار پژوهشی، مبادرت ورزند. ج - جشنواره علامه حلی)ره( در
سطح مدارس علمیه خواهران و برادران کاملاً شناخته شده است و از جایگاه نسبتا خوبی برخوردار
است؛ اما پس از گذشت چند سال از برگزاری آن در سطح مدارس علمیه و طی مراحل اولیه و
احیانا رفع نواقص احتمالی، بهتر است جشنواره با مشارکت چند نهاد علمی و آموزشی دیگر برگزار
شود تا سطح علمی جشنواره علامه حلی)ره( با جشنوار ههای سایر نهادهای آموزشی مقایسه و
ارزیابی شود.
توجه به معنویات، در کنار مسائل علمی و توجه به مشکلات جامعه
راحت طلبی، روزمر هگی، مدر کگرایی، سطح ینگری و عدم توجه کافی به معنویات، از جمله
آسی بها و آفاتی است که ممکن است طالب علم را دچار مشکل کند. از ای نرو، توجه جدی به
مسائل معنوی و علمی و توجه دادن طلاب به مسائل اساسی و مشکلات واقعی در حوز ههای
مختلف، از مه مترین وظایف مسئولان، مدیران و اساتید حوز ههای علمیه است.
ارتقاء مهارت نویسندگی
نویسندگی یک مهارت است که دستیابی و پیشرفت در آن نیاز به فراگیری خرده مهار تهایی
دارد. مهارت تن دخوانی و مهارت نحوه استفاده از کتا بها و منابع دیجیتال، از جمله این مهار تها
است. ارائه واحدهای درسی و برگزاری کارگا ههای مهارت نویسندگی در همان سا لهای ابتدایی
تحصیل در مدارس علمیه، م یتواند بسیار را هگشا باشد.
در این راستا پیشنهادات دیگری نیز ارائه م یشود: آموزش مکاتب های مقاله نویسی؛ را هاندازی
صدای پژوهش جهت پاسخگویی به سوالات پژوهشگران؛ را هاندازی نشریه پژوهشی در سطح
مدارس جهت انتشار مقالات اساتید و طلاب؛ را هاندازی مدرسه پژوهش که در ایام تعطیلات
دور ههای روش تحقیق در آ نها برگزار گردد؛ تشکیل تی مهای پژوهشی و انجام تحقیقات
میدانی به منظور بررسی مسائل و موضوعات مبت لابه حوز هها و اتخاذ تصمیم و برنام هریزی بر
مبنای آ نها؛ طراحی برنامه مستمر تحقیقاتی در کنار سایر برنام ههای درسی طلاب
منبع: ویژه نامه پنجمین چشنواره حلی استان تهران