پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قرآن كريم به زبان عربي مبين و مطابق با اسلوب هاي بيان عربي و نظم بديع آن نازل شده است. بديهي است هر كس بخواهد به معاني و مقاصد قرآن كريم دست يابد، بايد بهره زيادي از زبان و واژه هاي عربي داشته باشد و گرنه، قادر به فهم آن نخواهد بود. عالمان و مفسران اسلامي همواره بر ضرورت آگاهي از معاني الفاظ قران كريم به عنوان مقدمه ورود به تفسير قرآن تاكيد كرده‌اند. موضوع و هدف پژوهش حاضر بررسي معناشناسي واژه "مهلت" و مفاهيم مشابه آن در قرآن كريم مي‌باشد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه در آيات قرآن كريم "مهلت براي غير مؤمنان (ظالمان، ستمگران، گناهكاران) داده شده است. خداوند به خاطر رحمت و فضلي كه نسبت به غير مؤمنان دارد، عقوبت و عذاب آنها را به تاخير مي‌اندازد كه اين تاخير يا به جهت رفاه و استفاده از امكانات است يا اصلاح و تزكيه نفس يا زياد شدن گناه و معصيت آنان است كه مدتي در دنيا به خوشي بپردازند و در نهايت به عذاب دردناك قيامت مجازات شوند. واژه شناسان واژه "مهل" را مهلت دادن، به تأخيرانداختن، آرامش، ملاطفت، كندي، آهسته، مدارا كن، عجله نكن و... معنا كرده‌اند. در اين پژوهش واژه‌هاي جانشين و متقابل و همنشين با واژه "مهل" مورد بررسي قرار گرفته است. از پركاربردترين واژه‌هاي جانشين: "اجل، رويدا، ذر، املي، مد، وعده و... " مي‌باشد. از واژه‌هاي متقابل كلمات" لتعجل، استعجل، عجلتم، عجلا، هلوعا، عذاب استيصال" است. كلمات همنشين واژه "مهل" كه در دو آيه از قرآن كريم آمده است؛ واژه‌هاي "كافرين، رويدا، ذرني، مكذبين و اولي النعمه" مي‌باشد.