پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده مهمترين و اصلي‌ترين منبع شناخت ارزش‌هاي دين اسلام، قرآن كريم است. خداي متعال در قرآن كريم، براي شناساندن اين ارزش‌ها، شيوه‌هاي مختلفي را بكار گرفته كه از جملۀ آنها روش تمثيل است. دربارۀ تمثيلات قرآني سؤالات گوناگوني قابل طرح است كه يكي از مهمترين آنها سؤال دربارۀ آثار تربيتي اين تمثيلات است. نويسنده در اين پژوهش به روش كتابخانه‌اي از نوع توصيفي - تحليلي و به هدف پاسخگويي از سؤال فوق، به تبيين آثار تربيتي تمثيلات قرآني در دو بُعد اعتقادي و اخلاقي – رفتاري پرداخته است. در بعد اعتقادي به تمثيلاتي كه در باب توحيد و معاد وارد شده بود، پرداخته شد. براي هر كدام از اين تمثيلات آثار تربيتي گوناگوني ذكر شد كه برخي از مهمترين آنها عبارتند از: كسب سعادت در سايه شهادت بر توحيد و استقامت بر آن؛ پايداري در مقابل تهديدها؛ ممانعت شرك از رشد و ترقي؛ استفاده از جدال احسن در بحث با مخالفان؛ استفاده از مستندات تاريخي براي تبليغ و دعوت به حق؛ نيت، ملاك ارزشمندي كارها؛ تفكر و تعقّل، راه شناخت حقيقت؛ حب دنيا سرچشمه تمام بدي‌ها؛ در بعد اخلاقي - رفتاري نيز به تمثيلاتي پرداخته شد كه برخي از مهمترين آثار تربيتي آنها عبارتند از: عمل و حركت لازمه رسيدن به مقصد؛ كسب آرامش و دور شدن از نگراني و اضطراب‌ها با پرهيز از نفاق؛ پرسش كليد كسب آگاهي و خروج از شك و ترديد؛ اجتناب از نقض پيمان و سوگند به جهت حفظ دست آورد ها؛ حفظ آبرو و حيثيت جامعه با پرهيز از غيبت؛ حصول رشد و تكامل وجودي انسان با انفاق در راه خدا؛ حفظ ايمان حقيقي با پرهيز از ريا. اجتناب از ربا عامل حفظ تعادل روحي و رواني. لزوم الگوگيري از يك الگوي نمونه جهت هدايت به سمت سعادت.