پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اشتغال به حالت شاغل بودن اطلاق مي شود و شاغل به كسي گويند كه براي كسب مزد يا منفعت كار مي‌كند. فعاليت اقتصادي و كسب در‌آمد زنان از گذشته‌هاي دور ميان ملت‌ها متداول بوده است. اين فعاليت‌ها بدون آنكه زنان جداگانه در داشته باشند، گاها در قالب مشاركت افزايش سرمايه و منابع مالي خانواده تشكيل مي‌گرديد. بر اين مبنا زنان از گذشته عناصر فعال اقتصادي محسوب مي‌شدند. البته با پيدايش عصر صنعتي و پديد آمدن كارخانه‌ها و مشاغل نوظهور، علاوه بر تغييرهايي كه در مفهوم كار پديد آمد، فاصله معناداري ميان خانه و كار خانه ايجاد شد. توجه دين اسلام، به همه زواياي زندگي بشر و تاكيد آموزه‌هاي ديني، بر اهتمام مسلمين به امور جامعه، مستلزم حضور پررنگ مردان و زنان در صحنه‌هاي اجتماعي است. محروم كردن زن از فعاليت‌هاي اجتماعي مادامي كه خللي به اركان خانواده نداشته باشد، جزء منهيات اسلام نيست؛ به جهت اينكه يكي از مهمترين عامل رشد و توسعه اقتصادي جامعه انساني، حضور زنان و مردان فعال در آن اجتماع است. بنابراين در بين فقهاي اسلامي خصوصا اين موضوع از موارد مبتلا به در فقه اماميه و اهل سنت است. و هر كدام نظرياتي را در اين مساله دارند. لذا بر اساس اهميت آن، هدف پژوهش حاضر بررسي اشتغال زنان در فقه اسلامي از ديدگاه اماميه و اهل سنت با توجه با اقضائات زمان و مكان است. آنچه كه در كتب اهل سنت با استناد به نهي از اختلاط زن و مرد غالبا به چشم مي‌خورد، حبس زنان در خانه و نهي از حضور زنان در عرصه‌هاي اجتماعي است. البته برخي از علماي اهل سنت و همه علماي اماميه با استناد به تاريخ اسلام و قواعد و اصول فقهي حاكم بر احكام، اشتغال بانوان را با شروطي نظير حفظ ارزش هاي انساني و رعايت موازين شرعي و با توجه به اقتضائات زماني و مكاني جايز و مشروع دانسته است. پژوهش حاضر، اشتغال زنان را با توجه به فقه اماميه و اهل سنت با روش آميزه‌اي نقلي- تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و نرم افزارهاي موجود، با توجه به مستندات آنان، مورد بررسي قرار داده است.