پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ماهيت و حكم فقهي جاسوسي يكي از موضوعات و مسائل مهم و مطرح اخلاقي و اجتماعي است و بقاء و حيات افراد و نظام حاكم بر آن استوار است. جاسوسي پيشينه اي به قدمت تاريخ است. در جاي جاي تاريخ شاهد تجسّس افرادي با اغراض مختلفي هستيم.. تحقيق و تفحص در امور مخفي و پنهان افراد كه چه بسا منجر به از بين رفتن آبروي افراد و از هم پاشيدن شيرازه زندگي افراد و حتي نظام اجتماعي مي شود. بنابر آنچه در فقه شيعي و اهل سنّت آمده جاسوسي در مواردي حرام و برخي ديگر جايز و گاهي واجب است كه به تفصيل با ذكر آيات، روايات و اقوال فقهاي هر دو فرقه به آن مي پردازيم. جاسوسي بنا بر قصد و انگيزه ، مصالح جامعه، مذهب و آئين جاسوس به اقسام گوناگوني تقسيم مي شود. در اين پژوهش، محقق پس از مفهوم شناسي مفاهيم اصلي تحقيق، به بيان اقوال و فتاواي فريقين در دو زمينه حكم جاسوس مسلمان، غيرمسلمان (كافر حربي و ذمي)، معاهد و مستأمن مي پردازد و با ذكر برخي موارد متفرع مسأله در پايان موارد تطبيقي و افتراقي نظرات هر دو فرقه را بيان مي دارد. كليد واژه ها: شيعه، اهل سنّت، جاسوس، تجسّس، فقه، فريقين ‌