پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده مصرف كردن و استفاده از نعمات خدادادي از زمان خلقت تا كنون با زندگي انسان ها و موجودات اين دنيا عجين شده و مصرف كردن جزء لاينفك زندگي ضروري انسان ها مي باشد. خداي متعال همه نعمات خود را در اختيار موجودات و آفريده هايش قرار داده ولي اجازه تجاوز و از حد گذشتن از آنها را نداده است و اين مسائل در قرآن و روايات به وفور يافت مي شود و همه آنها بر پايه ي ارائه الگو و اصلي براي درست مصرف كردن مي باشد. در پژوهش حاضر به اخلاق مصرف و كاركردهاي آن از منظر قرآن و اهل بيت (عليهم السلام) پرداخته مي شود. ضرورت و اهميت پرداختن به مباحث اخلاق مصرف از آنجايي است كه زندگي كنوني جامعه ي ما، رو به مصرفي شدن و مصرف گرايي مي رود و اين امر باعث هدر دادن بسياري از نعمت هاي خدادادي و ذخيره ملي و طبيعي مي شود و در كمترين زمان، جامعه دچار كمبود امكانات ضروري زندگي، گراني، قحطي و از همه مهم تر ناشكري و ناسپاسي در برابر نعمات بيشمار خداوند مي شود. لذا لزوم پرداختن به اين مباحث از اهميت فراواني برخوردار است. مي توان با تمسك به آموزه هاي ديني و سيره اهل بيت (عليهم السلام)، اصول و آدابي را براي مصرف به دست آورد مثل آداب خوردن و آشاميدن، پوشيدن و خرج كردن. اخلاق مصرف و كاركردهاي آن، در صورت تحقق عيني مي تواند تحولي شگرف در عرصه اقتصاد و نيز فرهنگ جامعه ايجاد نمايد و تعيين الگوي مصرف بهينه و پيشگيري از روحيه مصرف گرايي، از دستاوردهاي مهم اخلاق مصرف تلقي شود. با توجّه به اينكه مصرف بايد در خدمت انسان و مسيري براي رشد و تعالي معنوي او باشد، چگونگي مصرف، بسيار تأثيرگذار است. لذا در جامعه‌اي كه مصرف مطابق با الگوهاي پذيرفته شده نيست، منابع و ذخاير آن جامعه سريع‌تر به پايان رسيده، هدف و انگيزه‌اي در مصرف مشاهده نمي‌شود. پس بايسته است با به كار بردن امكانات و محصولات، مطابق با نيازهاي واقعي جامعه و اصلاح روند توليد و عرضه و تغيير نوع مصرف، بازنگري در زمان و مكان آن و افزايش يا كاهش ميزان مصرف، زمينة بهينه نمودن آن فراهم گردد.روش تحقيق به صورت توصيفي- تحليلي است و روش گردآوري اطلاعات، كتابخانه اي و نوع تحقيق بنيادي مي باشد. واژگان كليدي: اخلاق مصرف، قرآن، اهل بيت، اقتصاد