پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

هم طرازي خودشناسي با خداشناسي و اهميت جايگاه انسان در هستي زمينه ساز شكل‌گيري ديدگاه‌هاي مختلف انسان شناسانه در بين عرفان‌هاي نوظهور، از جمله عرفان حلقه با رهبريت محمدعلي طاهري شده است. در اين راستا براي شناخت عناصر اصلي انسان شناسي، و ارائه يك پژوهش توصيفي- تحليلي با هدف نقد نظريات انسان شناسي عرفان حلقه از منظر علامه طباطبائي به مطالعه كتب و مباحث انسان شناسي هر دو شخصيت نيازمنديم. نهايتاً بررسي مطالب از نگاه علامه، نشانگر آن است كه انسان شناسي عرفان حلقه به دليل تناقضات فراوان فرسنگ‌ها از اصول كلي انسان شناسي اسلامي فاصله دارد، و عرفانِ سكولار حلقه با انحراف از جايگاه خداوند، انسان و شيطان، انسان شناسي غير اسلامي را كه برخاسته از يك مكتب پلوراليسم است به جامعه تزريق مي‌كند. از نظر اين عارف و متكلم بزرگ، نوع نگاه ماترياليستي و مادي‌گرايانه محمدعلي طاهري به كل جهان هستي علت اصلي كفرآميز خواندن ديدگاه‌هاي او شده است. پس بر اساس همين نگاه متفاوت وي:1- اصل وجود خداوند،2- قدرت و افاضه آن به آن پروردگار؛ 3- شأن انسان و اينكه در عالي‌ترين درجه از مسير زندگي خويش به قرب الهي مي‌رسد نه مقام خدايي؛ 4- جايگاه شيطانِ از جنس جن و رانده شده از درگاه ملكوتي نه مَلَك، كارگزار و مأمور خدا به شر در جهان هستي دچار انحرافات شديد شده است. بنابراين طاهري با بيان ديدگاه‌هاي پارادوكسيكال، مباني انسان شناسي خود را با پوشش نام اسلام براي جذب بيشترِ مخاطب عرضه كرده، در حالي‌كه پيروانش را به باتلاقي عميق هدايت مي‌كند. در نتيجه بهترين مسير براي شناخت انسان و رهايي از عقايد باطل به حكم قرآن مجيد چنگ زدن به ريسمان الهي با هدايت هادياني است كه خداوند با ايشان دينش را كامل و حجتش را تمام كرد نه مدعيان عرفان‌هاي جديد و دروغيني هم‌چون عرفان حلقه.