پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قرآن كريم به قصد هدايت بشريت بر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم نازل‌شده و به دليل اين نقش هدايتي است كه بايد آيات آن بر مصاديق مختلف در هر زمان و دوره‌اي قابل تطبيق باشد. تطبيق آيات قرآن كريم بر افراد و حوادث كه شرايط آن‌ها همانند زمان نزول آيات بوده‌است، براساس قاعده‌اي است كه مفسرين از آن به‌عنوان جري و تطبيق ياد مي‌كنند. اين اصطلاح تركيبي از دو واژه جري و تطبيق است و مدلول آن‌ها جريان داشتن و مطابقت است. حال مسئله اين است كه آيا ادله‌اي كه فريقين در اين زمينه مطرح مي‌نمايند مشترك است يا موارد اختلافي دارد يا خير؟ اين پژوهش به روش توصيفي-تحليلي است و مطالب آن به روش كتاب‌خانه‌اي جمع‌آوري شده و به بررسي موارد اشتراك و افتراق فريقين در ادله قرآن‌شناختي و زبان‌شناختي جري و تطبيق مي‌پردازد و مهم‌ترين موارد اشتراك ادله قرآن‌شناختي در ميان فريقين شامل هدايت‌گر بودن قرآن، جاودانگي و جهاني بودن قرآن، آيات جامعيت قرآن كريم و آيات خاتميت پيامبر و قرآن مي‌باشد. مواردي مانند فهم‌پذيري قرآن، حكيمانه بودن قرآن، آيات تدبر در قرآن، تحريف‌ناپذيري قرآن، آيات عبرت از گذشته، ضرورت كمال دين در قرآن، همسو بودن آموزه‌هاي قرآن با فطرت و پيام‌رساني قرآن براي همه انسان‌ها تنها در منابع تفسيري شيعه به كار رفته است. اساسي‌ترين ادله زبان‌شناختي مشترك ميان دو ديدگاه شامل: پايان‌ناپذيري معاني و مصاديق، چند مصداقي بودن، اصل عموميت الفاظ و وضع لفظ براي روح معنا بوده و دليل زبان‌شناختي، نزول قرآن به زبان عرف عام عقلا نيز تنها در كتب تفاسير شيعه ذكر شده و اهل سنت به آن اشاره‌اي ننمودند. با توجه به مستندات مفسران شيعه مشخص مي-شود كه اين ادله و مباني نزد مفسرين اهل تسنن مغفول مانده است.