پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مسئله ي رابطه ي دين واخلاق از مسائل مهم فلسفه دين است. استاد مطهري در آثار مختلف خود به صورت پراكنده به اين مسئله پرداخته وبا ذكر اين نكته ي مهم كه جهان بيني هاي مختلف سيستم اخلاقي متفاوت توصيه مي كنند و با توجه به بحران اخلاق در جوامع بشري معيار فعل اخلاقي را از ديدگاه مكاتب موجود در غرب مورد بررسي قرار داده است و اخلاق بدون ايمان ديني را غير موجه مي داند. اين تحقيق به روش توصيفي– تحليلي مناسبات دين واخلاق را از لحاظ معناشناسي، وجودشناسي، معرفت شناسي و روانشناسانه از ديدگاه شهيد مطهري مورد بررسي قرار داده است. استاد مطهري مانند همه ي متكلمين شيعه حسن وقبح را عقلي مي داند و براي عقل عملي، قدرت تشخيص بعضي حسن وقبح ها را مستقل از شرع قائلند اما در برخي موارد درك مفاهيم اخلاقي را مرتبط با وحي مي شمارد. از نظر استاد مطهري ماهيت گزاره هاي اخلاقي در موضوع ومحمول پيوند با واقع دارند و غايت آنها را توسعه ي خودي و غلبه خير (بيشترين سود ) براي بشريت مي داند. معيار فعل اخلاقي در اسلام بر شرافت و كرامت روح استوار است و دين ضامن اجراي اخلاق و اخلاق بدون دين مانند اسكناس بدون پشتوانه است. از نظر استاد عمل مبتني بر ايمان بر روان شخص تاثير مي گذارد. بين ايمان و اخلاق رابطه ي ضرورت ايجاد مي شود و در واقع التزام به اخلاق لازمه ي ايمان ديني مي شود و مي توان گفت: هم اخلاق به ايمان ديني مدد ميرساند و هم دين به اخلاق كمك مي كند