پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

از مهمترين دغدغه هر انسان و جامعهاي در طول حيات خويش پيشرفت، موفقيت و تعالي در آينده و دورانديشي است. مكاتب و نظام هاي گوناگون مانند نظام¬هاي سرمايه¬داري ، تحليل هاي متفاوتي براي دورانديشي فرد و جامعه دارند و با تبليغات و رسانه و فريب بسيار مردم را مجبور به پيروي از افكار خود ساخته، نسبت به آينده دارند. مانند پيشگويي¬هاي كه در صنعت سينما و رسانه¬ها صورت مي¬گيرد. همان روشي است كه نظام سرمايه¬داري براي چپاول مردم و كشورهاي جهان سوم استفاده مي كند. در اين كشاكش، مكتب معرفتي اسلام موضوع دورانديشي را براي خرد ورزي و انديشه ورزي بيشتر انسان نسبت به جهان مادي و معنوي و استفاده بهينه از امروز براي ساختن فرداي بهتر را محور تعاليم قرار داده است و يكي از فضايل اخلاقي با اهميت را حزم و دورانديشي بيان مي كند. در اين زمينه آيات و روايات زيادي وجود دارد كه به نقش دورانديشي در تعالي فرد و جامعه اشاره دارد، ماننده آينده¬نگري در بحث اقتصاد يا چگونگي قطع ارتباط با نادانان و از جمله نقشهايي كه براي تعالي فرد بيان فرمودهاند، كشف استعداد دروني و اصلاح نفس و تزكيه باطن است. در مورد استفاده و بهرهمندي هر چه صحيح تر از طبيعت نيز اصل دورانديشي به عنوان راهكاري به منظور مقابله با زيادهخواهي انسان، بيان ميدارد كه هر فردي براي تعالي خويش ناگزير بايد از فرامين الهي به عنوان خالق خود اطاعت كند، در غير اين صورت افكار بشر با ارائه راهكارها و الگوهاي بشري به دليل اينكه نگاهي سطحي و گذرا به حال دارند و از آينده نيز بياطلاع هستند، نميتواند موفقيت و تعالي را براي اشخاص رقم بزنند و از طرفي جامعه نيز با مديريت شايسته، وحدت و همبستگي، حفظ سيادت و آمادگي دفاعي در مقابل تهاجم دشمن ميتواند به تعالي برسد. بنابراين تحقيق حاضر بهعنوان «نقش دورانديشي در تعالي فرد و جامعه از منظر آيات و روايات» به روش توصيفي، تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانهاي به بيان نقش دورانديشي پرداخته است كه هر انسان و جامعهاي براي تعالي خويش نيازمند برنامهريزي، آيندهنگري و دورانديشي است. كه از طريق مشورت، مديريت عالمانه، حفظ سيادت در روابط بين الملل و آمادگي دفاعي حاصل مي شود. كليد واژه ها: اخلاق، حزم، تدبير، دورانديشي