پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از مباحث مهم در حوزه تفسير قرآن، روايات تفسيري است. مفسران زيادي به اين مسأله پرداختهاند از جمله آيت الله معرفت. ايشان در اينباره ديدگاههاي ويژهاي دارد به طوريكه تفسير خود يعني التفسير الاثري الجامع را به روش روايي نگاشته است. ايشان درباره حجيت، دامنه و كارآمدي روايات تفسيري و همچنين آسيبهاي اين مسأله از جمله جعل و اسرائيليات به طور مبسوط سخن گفته است كه ما در اين تحقيق به آنها ميپردازيم. مهمترين نتايج بدست آمده عبارتند از اينكه ايشان براي روايات تفسيري كاشفيت ذاتي قائل است و كارآمدي آن را منحصر به اموري نميداند كه اثر فقهي داشته باشد. ايشان روايات صحابه و تابعين را معتبر دانسته ولي آنها را همطراز با معصومين نميداند. ايشان همچنين به مسأله نقد روايات نيز پرداخته و نقد محتوايي را در درجه اول اهميت قرار داده اما منكر نقد سندي نيست بلكه آن را در درجه دوم اهميت قرار ميدهد. از مهمترين معيارهاي نقد محتوايي ايشان ميتوان به عرضه به محكمات كتاب و سنت و عرضه به عقل اشاره كرد.از همان ابتداي نزول قرآن، مردم براي فهم آيات به پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) و پس از ايشان به بزرگان صحابه و تابعين مراجعه ميكردند. از همين جا بود كه تكيهگاه اصلي در تفسير قرآن، نقل خبرهايي شد كه سند محكمي داشتند. بسياري از مفسران و انديشمندان و پژوهشگران قرآني در طول تاريخ اين روايات را در مجموعههاي معتبر روايي جمعآوري كردند. آيت الله معرفت جزء كساني هستند كه در اينباره نظرات بسيار محكم و متيني دارند. ايشان با نوشتن تفسير خود با عنوان التفسير الاثري الجامع با نگاهي جديد، علمي و همه جانبه روايات را مورد مطالعه و بررسي قرار داد. در اين تحقيق برآنيم با جستجو در كتب و مقالات و تطبع در نوشتههاي آيت الله معرفت نظرات ايشان درباره روايات تفسيري را تبيين نماييم و به مباحثي مانند حجيت روايات تفسيري، اعتبارسنجي سندي و محتوايي روايات پرداخته و همچنين مباني و ملاكهاي پذيرش روايات تفسيري از نظر ايشان را بيان كنيم.