پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

واژه "حسب" و مشتقات آن از واژه هاي نسبتا پر كاربرد در قرآن كريم است. و با توجه به جايگاه و اهميت آن، معنا شناسي آن با بررسي نحوه انتخاب اين واژه بر اساس روابط جانشيني و نحوه تركيب آن با واژه هاي ديگر بر اساس روابط هم نشيني و نحوه قرار گرفتن آن در شبكه معنايي قرآن با توجه به سياق آيات صورت مي گيرد. فعل"حسب" و مشتقات آن در قرآن كريم غالبا براي اشاره به انديشه هاي باطل يا تخيلات خطا و تصحيح آنها به كار رفته اند. مطالعه موردي كاربردهاي اين واژه و واژه هاي قريب المعني با آن در قرآن كريم سهم بسزايي در شناخت پندارهاي خطا و تصحيح آنها در زندگي دارد. بيشترين مواردي كه در قرآن كريم، اين واژه در ارتباط با آنها به كار رفته عبارت است از اين پندارها: پندار غلبه بر خدا، انكار قيامت و بيهودگي خلقت، هدايت يافتگي كافران، فرار گنه كاران از عذاب الهي، بدون تكليف رها شدن در دنيا، ورود به بهشت بدون سختي و آزمايش، عدم ثبت اعمال، يكساني مومنان و مجرمان، جاودانگي بوسيله ي مال اندوزي، و همچنين اشاره به سنت املاء و استدراج و جز اين ها است. نوشتار حاضر به روش معناشناسي توصيفي در صدد تبيين معناي حسبان در قرآن است.