پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

وقف يكي از حسنات مؤكد و از باقيات الصالحات است و بارزترين تجلي روحيه تعاون اجتماعي است كه ميتوان زمينه اجرا وتأمين عدالت، توسعه و بالندگي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي را در سايه آن تأمين كرد. يكي ديگر از حسنات مورد تاكيد كه در فقه و حقوق ما وجود دارد حبس است كه شباهت هاي قابل توجهي ميان وقف و حبس وجود دارد.آشنايي با قواعد و اركان و كاركرد هاي حبس و وقف مي تواند به شناخت توانايي هاي اين امر و پيشرفت جامعه كمك كند. اين نوشتار به دنبال مقايسه و نسبت اين دو امر با هم و يافتن نقاط مشترك و همچنين وجوه اختلاف بين اين دو مي باشد. عقد حبس نيز مانند وقف اركان و قواعدي دارد كه در جاهايي بسيار شبيه به وقف مي باشد تا آنجا كه بعضي به مسامحه عقد حبس را نوعي وقف مي دانند. گرچه اين نكته، چندان درست نمي باشد زيرا با وجود شباهت هاي فراوان، اختلافات اساسي ميان آن دو وجود دارد. از جمله اينكه حبس مال، موجب حق انتفاع مي گردد و به موجب آن شخص مي تواند از مالي كه عين آن ملك ديگري است استفاده كند در حالي كه وقف گاهي به مالكيت مي انجامد و نيز در همه اقسام وقف، ابدي بودن حبس شرط است ولي در حبس چنين چيزي شرط نيست.