پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بي شك نهج البلاغه پس از قرآن، برترين كتاب در عرصه فصاحت و بلاغت است. اين كتاب گرانسنگ، از زمان جمع آوري تا كنون مورد اهتمام ويژه مترجمان قرار گرفته؛ به گونه اي كه، ترجمه هاي گوناگوني از آن به زبان فارسي منتشر شده است؛ ولي با اين وجود، برخي از اين ترجمه ها، به دليل كم توجهي به نقش نحوي «تمييز نسبت» و يا عدم ترجمه آن، خالي از اشكال نيست. نظر به اهميت و كاربرد نهج البلاغه در همه زمان ها و ضرورت دقّت در ترجمه آن، در پژوهش حاضر سعي بر اين بوده كه، ترجمه هاي آقايان «آيتي، دشتي، شهيدي، فيض الاسلام و مكارم شيرازي» ـ كه مشهورتر و پركاربردتر هستند ـ مبناي كار قرار گيرد و با بهره گيري از روش كتابخانه اي و رويكرد توصيفي ـ تحليلي، به بررسي ترجمه هاي «تمييز نسبت» در برگردان هاي فارسي نهج البلاغه پرداخته شود. بررسي عملكرد مترجمان مورد بحث حاكي از اين است كه، «فيض الاسلام» در ارائه ترجمه اي معادل براي «تمييز نسبت» در خطبه ها و نامه هاي نهج البلاغه، به گونه موفّق تري عمل كرده؛ در حكمت هاي نهج البلاغه نيز، «شهيدي و فيض الاسلام»، ترجمه مطلوب تري ارائه داده اند؛ در مجموع، «فيض الاسلام» در ارائه ترجمه اي معادل براي تمييز نسبت در كل نهج البلاغه عملكرد موفّق تري داشته است؛ «مكارم شيرازي»، «آيتي»، «شهيدي» و «دشتي» در جايگاه هاي بعدي قرار دارند. مترجمان، غالباً «تمييز نسبت» را در نقش «مبتدا، فاعل، مفعولٌ به و...» ترجمه كرده اند؛ چنين ترجمه هايي، فاقد تعادل نحوي و بلاغي است.