پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: ضمان و عوامل مثبته و سقوط آن از ديرباز در فقه اماميه مورد توجه بوده است و در اين زمينه، فقه سنتي و پوياي ما از غناي وافي برخوردار ميباشد و قواعد فقهي كه حد فاصله بين مسائل فقه و اصول فقه هستند، مستند اصلي مسقطات ضمان قرار ميگيرند. قواعد و مباحثي همچون احسان، استيمان، اقدام، اذن، تعذر وفا و ابراء مورد مطالعه واقع ميشوند. اين رساله، به سامان دادن علمي فقهي اين موضوعات ميپردازد، اقوال فقهاي اماميه را مورد بررسي قرار داده است و پس از مفهوم شناسي و تعريف دقيق از قواعد مذكور به بحث در رابطه با عوامل اتفاقي فقه اماميه همچون قواعد استيمان، ابراء و تعذر وفاء ميپردازد و سپس به موارد اختلافي همچون اذن، اقدام و احسان پرداخته است كه در سير بررسي هر يك از قواعد مذكور به ادله اعتبار آن، مباني قاعده و تطبيق آن پرداخته است كه چنين بدست آمده است كه تفاوت نظريات و ديدگاههاي علما در اصل مسقط بودن قواعد مذكور نيست بلكه اختلاف در شرايط و نحوه اسقاط ضمان است. بنابر تحقيق صورت گرفته عوامل متعددي به عنوان مسقطات ضمان در فقه اماميه مطرح شده است كه در كتب فقهي علما و فقها موجود ميباشد. در اين تحقيق از روش توصيفي تحليلي استفاده شده است تا بتوان با بررسي نظريات فقها در رابطه با موضوع به تحليل جامع و سپس نتيجهاي متقن دست يافت. كليد واژهها: ضمان، ابراء، سقوط، فقه، احسان، استيمان، تعذر وفاء