پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ايقاعات دسته اي از اعمال حقوقي هستند كه انشاي آن ها با يك اراده صورت مي گيرد. مسايل اين دسته از اعمال حقوقي در كتب فقهي و حقوقي غالباً به اختصار مورد بحث قرار گرفته است و يكي از اين مسايل، مسأله جواز رجوع از ايقاعات است. بر اين اساس لازم بود كه اين عمل حقوقي به طور مشخص و مستقل مورد بررسي قرار گيرد. نوشتار حاضر در صدد بررسي جواز رجوع در ايقاعات از نگاه فقه و حقوق برآمده و با تفحص در متون فقهي و حقوقي پس از ارائه مفهوم رجوع، به بررسي شرايط آن پرداخته است و در ادامه قلمرو و مصاديق جواز رجوع در ايقاعات را به صورت خاص و مجزا مورد بررسي نموده است و در راستاي آن به اين نتيجه رسيده است كه حكم رجوع از ايقاعات، با توجه به تقسيم بندي كه از سوي فقها در اين مورد صورت گرفته، متفاوت است. در برخي از ايقاعات از قبيل طلاق، وصيت و اقرار رجوع امكان پذير است و در بعضي ديگر مثل ابراء، وقف جايز نيست و همچنين هر نوع شرطي از جمله شرط خيار در ايقاعات باطل است زيرا اصل بر لزوم اعمال حقوقي است و ايقاع خياري، امري خلاف قاعده است و امكان آن نياز به اذن ويژه قانونگذار دارد.