پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

شيطان، يكي از مخلوقات خداوند است كه در سوره هاي مختلف و به ويژه در داستان آفرينش آدم مكررا از آن ياد شده است. نظر به تفاوت ديدگاه هاوتفاوت تحليل و تفسير اديان در خصوص شيطان شناخت و ماهيت، حقيقت و جايگاه شيطان بر اساس انديشه اسلامي و مهم ترين منبع اسلام؛ يعني قرآن كريم لازم و ضروري است. اين تحقيق بر آن است كه با بررسي آيات و روايات و همچنين نظر به تشريح و تفسيري كه مفسران از جريان شيطان در عالم هستي ارائه كرده اند حقيقت شيطان را بر اساس انديشه اسلامي نشان دهد. اين پژوهش، در واقع به دنبال تفسير مفهوم شيطان از منظر قرآن كريم مي باشد. بر اساس پژوهشي توسعه اي در خصوص مفهوم شيطان در قرآن كريم است.قرار است با توجه به آيات و رواياتي كه در تفسير آيات از ائمه معصومين نقل شده است و همچنين نكاتي كه مفسران به آن اشاره كرده اند ماهيت و جايگاه شيطان در جهان هستي مورد بررسي قرار گيرد. از آنجا كه در اين تحقيق به تبيين ماهيت و جايگاه شيطان پرداخته مي‌شود روشي توصيفي است و روش جمع‌آوري اطلاعات به روش كتابخانه‌اي و از طريق فيش است. سرانجام انسان از نظر اسلام ذاتا پاك است. او آفريده دست قدرت خدا است و خدا به او افتخار مي كند و به تعبيري به خود به خاطر اين آفرينش تبريك مي گويد «فتبارك الله احسن الخالقين» (قرآن، مومنون). و كاري كه آدم كرد در اثر اغواي شيطان و قسم خوردن او و بي تجربگي آدم بود كه آدم آن را باور كرد و سپس زود پشيمان شدو توبه نمود.شيطان با بهره گيري از هواهاي نفساني انساني و با اغواگري در انديشه و انگيزه از راه وسوسه گري و نشان دادن مظاهر دنيوي ومادي و زينت بخشي اين مظاهر مادي و طرق ديگر در پي گمراهي آدم هاست. نفس امّاره و مختار بودن انسان از ابزارهايي است كه شيطان در اين تهديد به كار مي‌گيرد؛ امّا با اين ابزار بر انسان سيطره نمي‌يابد و تنها او را به مقصود شيطاني خويش دعوت مي‌كند.پس ما نيز براي اين اغواگري ها و غلبه برآن بايد راه چاره اي بينديشيم. يكي از راهكارهاي رهايي از حربه شيطان ذكر مداوم و ياد خداوند در زندگي است.