پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده تاريخچه بحث احكام اختصاصي زنان و بررسي حقوق و تكاليف شرعي ايشان، قدمتي هم‌تراز با فقه و فقاهت دارد؛ ولي با اين‌همه، كمتر به‌عنوان موضوعي مستقل با رويكرد به احكام اختصاصي زنان در عبادات از ديدگاه فقه مذاهب اسلامي و استخراج احكام اختصاصي ايشان در يك نوشتار، موردنظر و توجه قرارگرفته است. در اين پژوهش، علي‌رغم وجود احكام اختصاصي زنان درعبادات، به جمع‌آوري اين احكام به روش كتابخانه‌اي اقدام نموده و نظرات فقهاي مذاهب دراين‌باره، گردآوري و مقايسه شده است.در بحث عبادات احكام خاصي براي بانوان وجود دارد كه گاهي تمايزات به جهت حريم عفافي زنان و گاهي به دليل تسهيل امر برزنان يا متاثراز احكام خاص زنان است. اين پژوهش به بررسي نقاط اشتراك و افتراق و شناخت آن‌ها در باب نماز و صوم و حج از نگاه مذاهب فقهي پرداخته است. نتايج محتويات پژوهش، حاكي از وجود تفاوت در احكام شرعي زنان است از جمله: در باب روزۀ مستحبي زن، اماميه معتقد است روزۀ زن در صورت مزاحمت با حق شوهر، حرام است. حنابله و حنفي ها روزه اورا بدون اذن زوج جايز نمي دانند و شافعيه و مالكيه معتقدند روزۀ زن، بدون اذن شوهر يا علم به رضايت او حرام است، مگر اين‌كه نيازى به او نداشته باشد، مانند غايب . به نظر اماميه زنان در عمرۀ مفرده بايد تقصير كنند ولى مردان ميان حلق يا تقصير مخيّرند. مذاهب چهارگانه معتقدند در اعمال عمره (تمتّع يا مفرده) و حج، مردان ميان حلق و تقصيرمخيرند و زنان بايد تقصير كنند. كلمات كليدي: احكام، اختصاصي، زنان،عبادت، فريقين.