پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از عناوين جديد در قرآن‌پژوهي معاصر، مباني قرآن‌شناختي است. كه مفسر با پذيرش آن پيش فرض‌ها، قبل از ورود به تفسير، اساس و شالودۀ قرآن‌شناختي و تفسيرش را بر آن استوار مي‌سازد. بدون شك از عصر نزول تا كنون، تفاسير فراواني با توجّه به مباني عام تفسيري، تأليف و تدوين شده است كه در مقدّمه يا لابلاي تفاسير خود به مباني، روش‌ها و گرايش‌هاي تفسيري خود به صورت كم‌رنگ اشاره نموده و يا كتاب‌هايي به صورت تخصّصي با موضوع روش‌ها و گرايش‌هاي تفسير و مباني عام آن به رشتۀ تأليف در آورده‌اند. ولي به جرأت مي‌توان گفت تنها منبعي كه تا كنون به موضوع مباني قرآن‌شناختي تفسير به صورت خاص پرداخته، علّامه جوادي در تفسير شريف تسنيم است كه در لابلاي تفسيرش، به ويژه در پيشگفتار آن با سبك و سياق ويژه، به مباني خاص تفسيرش پرداخته كه در نوع خود بي سابقه است. محقّق با عنايت به نقش مهم قرآن كريم در سعادت و كمال انسان و لزوم شناخت قرآن در زندگي جهت بهره‌مندي بيشتر از معارفش از طريق تفسير روشمند، و همچنين با توجّه به ضرورت و اهمّيّت شناخت قرآن ، تحقيق پيش رو را با هدف شناخت مباني قرآن‌شناختي خاص تفسير تسنيم علّامه جوادي آملي و دستيابي به پاسخ اين پرسش‌ها تدوين نموده كه؛ مباني قرآن‌شناختي عام و خاص تفسير تسنيم علّامه جوادي آملي چيست؟ اين تحقيق، با استفاده از روش تحليلي- توصيفي و با مراجعه به كتب مختلف و منابع نرم افزاري، ابتدا به مباني عام قرآن‌شناختي تفسير تسنيم كه شامل؛ قدسي بودن قرآن، فهم‌پذيري، جهاني و جاودانه بودن، تحريف‌ناپذيري، امكان و جواز تفسير، جامعيّت، حجّيّت ظواهر، انسجام و پيوستگي آيات و سور، ساختار چند معنايي (بطن)، اشتمال قرآن بر ظاهر و باطن و محكم و متشابه پرداخته و سپس مباني قرآن‌شناختي خاص علّامه در تسنيم، كه عبارتند از: قرآن تجلّي ذات اقدس، زبان قرآن زبان فطرت، همتايي قرآن و اهل بيت عليهم‌السّلام، را به‌طور مفصّل مورد برّرسي قرار مي‌دهد.