پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اجماع يكي از ادله پركاربرد در فقه و اصول مي باشد و حتي در مباحث كلامي، اعتقادي هم راه يافته است، كه اين نشان دهنده گستردگي بحث اجماع مي باشد. مهمترين و كوتاه ترين تعريف اماميه از اجماع اين است كه: اجماع اتفاق جماعتي در يك عصر كه اتفاق آنها كاشف از رأي معصوم باشد. ماهيت اجماع از زمان رحلت پيامبر اكرم  در جريان سقيفه بني ساعده شكل گرفته است. از نظر علماء اهل سنت و اماميه اجماع داراي اشتراك لفظي و تباين معنوي است، حجيت اجماع نزد فقها اماميه كشف اجماع از قول معصوم است، طبق نظر اماميه اجماع بناي كشفي دارد امّا طبق نظر اهل سنت مبناي اجماع استقلالي است. اجماع در فقه اماميه تأثيرات بسياري دارد، از جمله: كاركرد اجماع به عنوان توجيه و تأويل فتواي مخالف دليل، كاركرد اجماع به عنوان فصل الخطاب در نزاع، كاركرد اجماع به عنوان راه حلي براي حل ابهام و اجمال مسئله، كاركرد اجماع به عنوان تفسير ظاهر آيه . . . . اين پژوهش ما را متوجه اين نكته مي كند كه اجماع داراي اركان و مقدماتي است كه بدون آنها اجماع حاصل نمي شود، و اجماع به عنوان يكي از ادله شرعي ما مي باشد كه در مباحث مختلفي كاربرد دارد. و ما در اين پژوهش حجيت اجماع را در انواع آن مورد بررسي قرار داديم كه نظر فقها در اين زمينه مطرح شده است. روشي كه در اين پژوهش استفاده شده روش توصيفي مي باشد و از منابع كتابخانه اي استفاده شده است.