پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اين رساله پژوهشي است در رابطه با مستندات آراء امام خميني (رحمت الله عليه) در عوامل و موانع فهم قرآن، با اين هدف كه در پرتو مطالعه¬ي آثار گرانقدر اين عالم ربّاني، عوامل و موانع فهم قرآن را شناخته و با فراهم كردن عوامل و از بين بردن موانع در هنگام قرائت قرآن، علاوه بر فهم معاني ظاهري، به معاني باطني نيز دست يابيم. قرآن كريم كتاب هدايت و نسخه¬ي سعادت همه¬ي بشر است. حقيقت قرآن بسان نوري است كه از منبع لايزال علوم الهي سرچشمه مي¬گيرد تا زندگي آدميان را روشن كند. ولي قرار گرفتن در معرض تابش مستقيم نور قرآن، مستلزم شناخت عوامل فهم و فراهم كردن آن، و هم¬چنين شناخت موانع فهم و از بين بردن آنهاست. بزرگان عرفان و حكمت اسلامي براي بهره بردن از حقايق قرآن، در پي معرّفي عوامل و موانع فهم قرآن كريم برآمده¬اند تا بتوان از حدّ و مرز فهم معاني ظاهري آيات قرآن فراتر رقته و به معاني باطني آن هم دست يافت. از جمله¬ي اين عارفان، امام خميني (رحمت الله عليه) است كه در آثار خود عواملي از قبيل: پاك كردن روح و جسم قبل از قرائت، پناه بردن به خدا در ابتداي قرائت، داشتن نيّت پاك و خالص، تدبّر و تفهيم آيات بر خود در هنگام قرائت را، از جمله عوامل شخصي، و هم¬چنين تطبيق، تكريم كتاب خدا و فهم اسلوب هاي قرآن را از عوامل اجتماعي مؤثر در فهم قرآن مي¬دانند. ايشان اموري از قبيل: غرور و خودبيني، حبّ دنيا، انجام معصيّت و عدم حضور قلب را جزء موانع شخصي، و تعصّب بر رأي فاسد، جمود بر اقوال مفسّران و بي¬توجّهي به روايت¬هاي تفسيري را، جزء موانع اجتماعي فهم قرآن برشمرده¬اند كه در اين پژوهش به روش توصيفي-تحليلي به بيان آن¬ها خواهيم پرداخت.