پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بررسي قصه حضرت يونس (ع) از منظر قرآن و كتب مقدس عهدين و بيان نقاط مشابه و متفاوت آن به‌منظور كشف حقيقت و اثبات عصمت انبياء (ع) به‌ويژه حضرت يونس (ع) امري ضروري است. ازجمله اشتراكات قصه‌ي حضرت يونس (ع) به نقل از قرآن و عهدين اين است كه حضرت به‌عنوان پيامبر الهي معرفي‌شده است كه خداوند ايشان را دو بار براي هدايت مردم به‌سوي نينوا مي‌فرستد. ايمان نياوردن قوم ايشان و جريان فرود آمدن عذاب الهي، جدا شدن حضرت از قوم خويش و ترك شهر، سوارشدن بر كشتي، امر قرعه‌كشي و بلعيده شدن حضرت توسط ماهي، زنده‌بودن معجزه‌آساي ايشان در شكم ماهي و ايمان آوردن و توبه مردم نينوا و برداشته شدن عذاب از ايشان، در هر دو متن امري مسلّم و قطعي است و مطابق هر دو نقل، بوته كدو براي حضرت روييده، هرچند زمان رويش آن متفاوت است. از تفاوت‌هاي قصه در قرآن و عهدين اين است كه در كتب يهوديان، به طوفاني شدن دريا در چند جا اشاره‌كرده است اما قرآن، فقط به پر بودن كشتي اشاره‌كرده است. تورات، حضرت را فردي زود خشم معرفي كرده كه در مرتبه اول با امر الهي مبتني بر رفتن به نينوا و دعوت مردم به يكتاپرستي به‌طور قطعي سرپيچي مي‌كند و سوار بر كشتي مي‌شود؛ اما بر اساس قرآن، حضرت براي دعوت مردم سال‌ها خون‌دل مي‌خورد اما جز دو نفر كسي ايمان نمي‌آورد، لذا مردم را نفرين كرده و با نزديك شدن موعد عذاب الهي، شهر را ترك مي‌كند و زماني كه از برداشته شدن عذاب باخبر مي‌شود، چون از توبه مردم خويش مطلع نبوده، با ناراحتي از اين‌كه بين مردم خود دروغ‌گو جلوه داده مي‌شود، باحالت قهر سوار بر كشتي مي‌شود؛ اما طبق كتاب يهود، حضرت وقتي بعد از خروج از شكم ماهي دوباره مأمور مي‌شود كه براي هدايت مردم به نينوا برود، زماني كه از برداشته شدن عذاب مطلع مي‌شود، به ناراحت شده و شهر را ترك مي‌كند. در آنجا خداوند بوته كدويي را مي‌روياند تا سايه‌بانش شود اما كرمي به اذن الهي آن كدو را خورده و خشك مي‌شود كه موجب ناراحتي حضرت مي‌شود؛ اما بر طبق قرآن، بوته كدو بعد از خروج حضرت از شكم ماهي روييده و در مورد خشك شدن آن بياني ندارد. مدّت حبس حضرت در كتب عهدين سه شبانه‌روزآمده اما در قرآن حرفي از مدّت آن نيامده است.و قرآن، ساحت حضرت را از گناه و معصيت پيراسته مي‌داند، برخلاف تورات كه ابايي از دادن نسبت ناروا به حضرت ندارد.