پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

نوشته حاضر در صدد بررسي اسلوبهاي قرآن در بيان هنجارهاي اخلاقي است.كه با روش كتابخانه اي توصيفي وتحليلي انجام شده است ،تربيت ديني واخلاقي يكي از مهم ترين اهداف زندگي اجتماعي است وپيش نياز تربيت ديني شناخت هنجارهاي اخلاقي است هر جامعه براي برقراري استقرار وثبات امنيت اخلاقي نيازمند برخي ضوابط وقوانين اخلاقي است . قرآن با وضع مجموعه اي كامل از قواعد واصول اخلاقي باتبيين هنجارهاي اخلاقي در مسير اصلاح ساختار سلوك فردي واجتماعي است لذا اهتمام قرآن به مسائل اخلاقي وتهذيب نفوس با شيوه هاي متنوع، يك مسأله اساسي وزير بنايي است وساير برنامه هاي قرآن از آن نشأت مي گيرد به طوري كه اين مهم برتمام احكام وقوانين اسلامي سايه افكنده است وجامع ترين ومهم ترين هدفي است كه خداوند در مسير رشد وتربيت بشر قرار داده است. اين پژوهش از سه فصل تشكيل شده است .نگارنده پس از تبيين مفاهيم پژوهش وبيان تفاوت تربيت واخلاق واينكه اخلاق زير مجموعه تربيت است وبا بيان اهميت اخلاق در اسلام در فصل دوم به بررسي گزاره هاي اخلاقي موجود در قرآن پرداخته وبا بررسي مفاهيم عام وخاص اخلاقي به بيان زيرساختهاي مدنظر قرآن در بيان هنجارهاي اخلاقي همچون اعتقاد به توحيدي ،خود كرامتي ،عزت نفس،نيت پاك ،ايمان به معاد وپاداش روز جزا و...از جمله زيرساختهاي مدنظر قرآني ايست كه نويسنده معتقد است تا اين زيرساختها در جامعه هدف به شكل درست تبيين نگردد مفاهيم اخلاقي هيچ ارزشي نخواهد داشت ومخاطبان شايد مقطعي به برخي از هنجارها ي اخلاقي عمل كنند ولي به دليل عدم باور قلبي بزودي از اذهان مردم پاك خواهد شد وليكن اگر اين هنجارها براساس اصول ودر يك چارچوب جزو باور جامعه مخاطب باشد بسياري از هنجارها در جامعه ماندگار وزنده وپويا خواهد بود در فصل چهارم با بيان روشهاي قرآن همچون استفاده قرآن از واژگان ومفاهيم متنوع وبيان هنجارها در غالب داستان ،تمثيل ،تشبيه وتصوير سازي برخي از مفاهيم اخلاقي به نحو بسيار هنرمندانه وزيبا به تبيين هنجارها وفرهنگ سازي مفاهيم اخلاقي پرداخته است.ودر برخي موارد با بيدارسازي وجدان وبا تاكيد بروجدان وايمان وگاهي با تشويق وتنبيه مخاطب زمينه نهادينه سازي فضائل اخلاقي رافراهم مي سازد وگاه با بهره گيري از خصلتهاي انسان وبيان فلسفه عبادات وحكمت ارزشهاي اخلاقي وترسيم فرجام اعمال ودعوت به محاسبه مستمر نفس وتوليد انگيزه در مخاطب به تبيين هنجارهاي اخلاقي در زندگي فردي واجتماعي مي پردازد ودر صدد پاسخگويي به اين سوال است كه اسلوب قرآن در بيان هنجارهاي اخلاقي چيست؟