پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

خداوند متعال مفاهيم عالم هستي را در قرآن تصوير مي‏كند كه بخشي از اين تصويرگري‏ها مربوط به معاد است. اين آيات حدود يك‏سوم حجم قرآن را به خود اختصاص مي‏دهد و نزديك به 1200 آيه است. تمركز روي موضوع آيات تصويري معاد ـ كه در سوره‏هاي بخش پاياني قرآن گاهي به ‏طور كامل و گاه بيشتر فضاي سوره را به خود اختصاص داده است ـ و بحث در مورد جنبه‏هاي مختلف اين آيات، از اين‏رو اهميت دارد كه غفلت از سير مواقفِ پيش رو باعث عدم دستيابي به يك تصوير روشن از آينده مي‏شود. بخشي از تصويرگري‏ها در قالب بيان ادبي و بلاغي به‏عنوان يك سبك‏ جذّاب براي انتقال مفاهيم و فراتر از آن، با توجه به وضعيت عالم هستي كه در يك نگاه كلي به غيب و شهود تفكيك مي‏شود، در قالب «مثال» كه نازل‏يافتۀ اصلِ حقيقت و منطبق با محسوسات دنيايي است، انجام مي‏پذيرد. سمع و بصر و فؤاد لوازمي براي ادراك اين حقايق است و فطرت زيرساختي است كه با آن قابليت درك مفاهيم عالم هستي به انسان داده مي‏شود تا دريافت پيام آيات تصويري براي وي امكان‏پذير شود. اين امكانات در كنار يكديگر موجبات درك صحيح از حقايق سراي آخرت و يادآوري لحظه به لحظۀ آن ‏را براي انسان فراهم مي‏سازد. در اين ميان، مبحث معاد به عنوان يكي از حلقه‏هاي زنجيرۀ مواقف آينده رخ مي‏نمايد كه در اين تحقيق آيات تصويري مربوط به آن در سه جزء پاياني قرآن كريم استخراج شده است. يكي از ايده‏هاي نگارنده اين است كه آيات تصويري معاد مبتني بر غرض اصلي سوره و ساختار مفهومي آن ديده شود؛ همچنين تصوير معاد نه به صورت كلي، بلكه با تميز از مواقف قبل و بعد آن مورد بررسي قرار گيرد.