پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

نظام ثواب و عقاب يكي از مسائل مطرح‌شده در كلام اسلامي است. اين مسئله در ذيل بحث‌هايي همچون معاد و افعال الهي مطرح مي‌شود. ثواب و عقاب به‌عنوان مبناي برخي از اعتقادات در ابطال نظريه جبر و اثبات اختيار و همچنين اثبات معاد از طريق وجوب وفاي به عهد و وعده بر خداوند و وجه حسن تكليف نقش دارد. حقيقت و ماهيت ثواب و عقاب، ويژگي¬ها، احكام و موجبات و مسقطات ثواب و عقاب مباحثي هستند كه با محوريت ديدگاه متكلمان اماميه و اشاعره با مباني موردپذيرش هر دو گروه موردبررسي قرارگرفته و در مواردي به‌نقد اشكالات وارده بر ديدگاه¬هاي هر دو گروه و جواب¬دهي به آن¬ها پرداخته‌شده است. تعريف ثواب و عقاب، استحقاقي يا تفضلي بودن ثواب و عقاب، دوام و عدم دوام ثواب و عقاب، خالص بودن ثواب و عقاب از شوائب ضد، شرايط استحقاق ثواب و عقاب، جواز يا عدم جواز استحقاق ثواب و عقاب در فرد واحد، رابطه¬ي اعمال با ثواب و عقاب، جواز يا عدم جواز تحقق ثواب در دنيا و موجبات و مسقطات ثواب و عقاب ازجمله مباحث مهم مطرح در نظام ثواب و عقاب است كه در اين تحقيق موردبررسي قرارگرفته است. درنهايت با مقايسه متكلمان اشعري و اماميه به بيان تفاوت‌ها و اشتراكات در رابطه با نظام ثواب و عقاب پرداخته‌شده و در برخي موارد بين آن¬ها داوري و نظر مختار انتخاب‌شده است.