پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده دين اسلام براي تنظيم روابط ميان همسران و استحكام خانواده حقوق و تكاليفي مقرر كرده و زن و شوهر را ملزم به رعايت آن ها كرده است. به امتناع يكي از زوجين از عمل به اين وظايف اختصاصي نشوز مي گويند. نشوز ممكن است از ناحيه زن، مرد يا هردو رخ دهد.اسباب نشوز نسبت به هر يك از زوجين متفاوت است بنابراين اسباب نشوز زن از ديدگاه فقها و حقوق دانان هنگامي رخ مي دهد كه از انجام وظايف زناشويي خود سر باز زند و يا بدون اذن شوهر از منزل خارج شود و اسباب نشوز مرد زماني است كه از همبستري با همسرش بيش از چهار ماه بپرهيزد و يا حق قسم و نفقه زن را ترك كند.البته اين امتناع در صورتي نشوز به شمار مي آيد كه با سوء نيت و به قصد ايستادگي و تمرد و گردن كشي و بدون هيچ عذري باشد. از آن جا كه تحقق نشوز در روابط زناشويي امري مشترك ميان زوجين است شرع و قانون در جهت جلوگيري از آن ضمانت هاي اجرايي را در نظر گرفته اند. بنا بر آيه 34 سوره نساء در صورت نشوز زن مرد ابتدا او را نصيحت كرده تا از مخالفتش با مرد دست بر دارد اگر وعظ تاثير نداشت مرد در بستر از وي دوري كرده و در مرحله آخر مرد حق زدن زن البته بدون هيچ خشونت و آسيبي را دارد پس از طي اين مراحل اگر زن از مخالفتش با مرد دست بر نداشت حق نفقه و قسم و مواقعه زن ساقط شده و با استمرار نشوز زن حق تجديد فراش با اذن دادگاه براي مرد حاصل مي شود. در صورت نشوز مرد نيز مطابق آيه 128 سوره نساء ابتدا زن مرد را به صلح و آشتي دعوت كرده و اگر تاثير نداشت زن امرش را نزد حاكم برده و حاكم مرد را به اداي حقوق زوجه الزام كرده و در مرحله آخر اگر مرد از مخالفتش دست بر نداشت حاكم بدون رضايت وي مي تواند زن را مطلقه كند.