پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تعيين نقش مردم در حكومت ديني مسأله اي است كه اولا تعامل دو جريان سنت و تجدد، دشواري هايي فرا روي مباحث حوزه و دين شناسي رخ داد و ثانيا درانديشه ي سياسي مورد پژوهش و بررسي قرار دارد. اما از آن رهگذر كه متد و روش در فهم و مساله هرمنوتيك فلسفي و روشي در غير موارد نص، به نوعي اجتهاد منوط شد و اجتهاد بر اساس رويكرد هرمنوتيكي به فهم متن موجب تفاوت در استنباط مي گردد، از اين رو توجه به مباني معرفتي مجتهد و مفسر نيز در مسأله فوق قابل توجه است به اين معنا؛ كه تعيين نقش مردم در به ذهنيت مفسّر « افق معنايي » وابسته است و ذهنيت مفسّر از علوم و آگاهي¬ها و منش و شخصيت او شكل مي¬گيرد و تمامي اين اجزاء در ارتباط متقابل هستند و بـراي هر فردي و هر جامعه اي و هر مكاني و هر زماني با توجه به شرايط مخصوص به خود متفاوت مي¬شود افق معنايي مفسّر يكي از اجزاء وجودي پديده¬ي فهم است كه نبود آن، پديده¬ي فهمي هم وجود نخواهد داشت. يكي از اجزاي فهم افق معنايي مفسّر براي تعيين نقش مردم انتظار او از دين در عرصه حكومتي و شيوه استنباط متناسب با اين انتظار است، نگاه حداكثري به دين در مسائل حكومتي براي مردم در تعريف حكومت ديني و اركان آن¬كه شامل، انتخاب، مشروعيت حاكم، قانون گذاري و نظارت بر حاكم است، نقش اساسي و پايه اي قائل نيست ولي در نگاه حداقلي به دين كه برگرفته از عقلانيت جديد است به نقش اساسي و پايه اي مردم معتقد است، در اين پژوهش باتوجه به رويكرد عقلانيت جديد و افق معنايي به نقش مردم در حكومت ديني در عصر غيبت پرداخته شده است و نقش مردم را در اركان حكومت ديني ومؤلفه هاي نظام سياسي داراي نقشي محوري و تابع زمان وشرايط عصري دانسته است و تلاش شده تا مسايلي همچون واگذاري قانونگذاري به مردم و يا نمايندگان آنان و يا قانونگذاري خداوند و يا متجانس بودن حقوق بشر با برخي مفاهيم ديني يا غيرمتجانس بودن و يا امكان جمع مديريت ديني و علمي،بررسي و تحليل گردد. كليد واژه ها: حكومت ديني،نقش مردم،افق معنايي، عقلانيت عرفي، انتظار از دين.