پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده بررسي تطبيقي حدود و كيفيّت حجاب در مذاهب پنج‌گانه موضوع پژوهش حاضر مي‌باشد. با اينكه مسأله حجاب ريشه در قرآن كريم دارد و مرجع فقهي همه مسلمين مي‌باشد، ولي در رابطه با حدود و ميزان استثنا از حكم حجاب، تفاوت‌هايي ميان فقهاي مذاهب پنج‌گانه ديده مي‌شود كه در تحقيق حاضر، اينجانب با روش توصيفي وكتابخانه‌اي به گردآوري مطالب ازميان كتب فقهي، تفسيري، روايي و ساير كتابهايي كه در اين زمينه تدوين شده بود، پرداختم. با توجّه به آنكه حجاب امري فطري است و از ضروريّات دين محسوب مي‌شود؛ دريافتم مراد از حجاب در اصطلاح فقه، پوشش خاص زن در مقابل نامحرم است كه فقها واژه ستر را به كار مي‌برند. همچنين حدود ستر و حجاب از منظر مذاهب پنج‌گانه امري قريب به اتفاق است و اختلاف در آراي آنها چندان برجسته نيست. به عبارت ديگر حدود حجاب مانند اصل حجاب از امور ضروري دين مي‌باشد. بنابراين طبق نظر مشهور فقهاي مذاهب پنج‌گانه زن مسلمان بايد به استثناي صورت و دستها تمام بدن خود را در مقابل نامحرم بپوشاند. در پژوهش حاضر اين نظريه با دلايل نقلي و دلايل عقلي اثبات گرديد. هر چند كه در مقابل اين نظريه برخي از فقها قائل به وجوب پوشش تمام بدن زن حتّي چهره و دستها هستند كه پس از بيان دلايل آنها و نقد و بررسي آن دلايل، وجوب پوشش چهره و دستها رد مي‌شود. برخي ديگر از فقها علاوه بر چهره و دستها، پاها را نيز از حكم وجوب پوشش استثنا نموده‌اند و برخي ديگر فقط چهره را از حكم استثنا نموده‌اند. همچنين، اسلام براي حضور زن در اجتماع كيفيّت خاصي را بيان كرده از جمله آنكه لباس كامل و بدون زينت باشد و زن بدون تبرّج و خودنمايي در جامعه حضور پيدا كند تا از هرگونه انحراف در جامعه جلوگيري به عمل آيد. واژگان كليدي: حجاب، ستر، وجه، كفّين، قدمين، مذاهب پنج‌گانه