پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

احمد¬بن تيميّه –فقيه حنبلي- با آراي فقهي خويش در «زيارت قبور» به مخالفت با علماي اسلام پرداخت. علماي شيعه و سنّي به نقد اين آرا پرداختند. وي از يك سو با استناد به سيرۀ پيامبر اكرم -درود خدا بر ايشان و خاندان پاكش- ادّعا مي¬كند «اصل زيارت قبور» را مي¬پذيرد؛ ولي از سويي ديگر تمامي احاديث مربوطه را جعلي مي¬داند. در حالي كه روايات بسياري «مشروعيّت زيارت قبور» را ثابت مي¬كند. إبن¬تيميّه با استناد به حديث «شدّ رحال»، سفر كردن به قصد زيارت قبور را حرام مي¬داند. با دقّت در مفادّ حديث، نادرستي اين انديشه روشن مي¬شود. وي معتقد است «زيارت قبور توسّط زنان» جايز نمي¬باشد؛ زيرا طبق روايت، زنان زيارت كنندۀ قبور مورد لعن خداوند مي¬باشند. در حالي كه سند و مفادّ اين روايت به دليل مخالفت با سيرۀ صحابه و ... مورد مناقشه است. إبن¬تيميّه «تبرّك به قبور» با دست كشيدن، بوسيدن يا نماز خواندن را به دليل اجماع و سيره حرام و شرك مي-داند. در حالي كه با آيات، روايات و سيره جواز چنين كار¬هايي با اعتقاد به يگانگي خداوند ثابت مي¬گردد. وي مدّعي است «دعا و نماز رو به قبور» شرك و بدعت است. حفظ توحيد و سيرۀ صحابه از دلايل او بر اين ديدگاه است. با بررسي سيرۀ صحابه و فتاواي فقها و توجّه به اعتقاد زاير به قبله بودن كعبه، منافات نداشتن اين امر با توحيد اثبات مي¬شود. إبن¬تيميّه «نذر كردن براي قبور» را به دليل روايت، اجماع و ... غير جايز مي¬داند. با توجّه به روايات و نيّت نذر كننده، اين فتوا هم ردّ مي¬شود. «توسّل به مردگان» به دليل آيات، روايات و ... در نظر او شرك و غير جايز است. در حالي كه آيات و روايات روشن¬ترين دليل بر جواز چنين توسّلي مي¬باشند. بنابراين مي¬توان گفت: آراي فقهي إبن¬تيميّه در «زيارت قبور» مورد نقد است.