پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: كتاب «نظرية النقد العربي» نوشته دكتر محمد حسين علي الصغيردر نقد و ارزيابي ديدگاه‌هاي دانشمندان قديم و جديد عرب، اروپائيان و دانشمندان شرقي درزمينه ي مسائل ادبي، بحث دلالت الفاظ نگاشته شده است و داراي سه فصل است. در فصل اول به اهميت تصوير هنري از ديدگاه ناقدان قديم و جديد پرداخته‌شده است. در فصل دوم مسئله و جايگاه لفظ و معنا در متن ادبي به بحث گذاشته‌شده است. ديدگاه دانشمندان در اين زمينه به چهار دسته: ۱. برتري لفظ ۲. جمع لفظ و معنا ۳. تلازم لفظ و معنا ۴. لفظ در خدمت معنا تقسيم‌شده و مورد نقد قرار مي‌گيرد. مؤلف ديدگاه چهارم را مي‌پذيرد. فصل سوم به مبحث دلالت الفاظ اشاره دارد. مؤلف با بررسي الفاظ قرآني به‌ويژه بررسي آنها در مثل‌هاي قراني دلالت الفاظ را در چهار نوع منحصر مي‌داند. دلالت صوتي، دلالت اجتماعي، دلالت اشاره‌اي (ايحايي) و دلالت حاشيه‌اي. در ترجمه اين كتاب از ترجمه محتوا به محتوا استفاده شده است. فصل دوم و سوم كتاب مورد نقد و ارزيابي قرار گرفته است. در فصل دوم دسته بندي ديدگاه ها در مورد برتري لفظ و معنا نياز به تجديد نطر دارد. با توجه به بيانات جاحظ در كتاب «البيان» وي را نمي توان به صراحت طرفدار لفظ دانست. امّا در فصل سوم نويسنده به زيبايي بحث دلالت الفاظ ، حتي حروف را در مثل هاي قرآني مطرح كرده است. دلالت الفظ در قرآن به اعجاز بياني قرآن اشاره دارد و مخاطب با اين مباحث و مفاهيم قرآن بيش از پيش آشنا مي شود و اين آگاهي در زندگي انسان تاثير بسزايي دارد.