پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده اختلافات خانوادگي از ديرباز، كما بيش، بين زوجين وجود داشته، از مشكلاتي كه باعث اين اختلاف بوده، نشوز و شقاق مي باشد. اين تحقيق به بررسي موضوع نشوز و شقاق و احكام آن از ديدگاه مذاهب خمسه مي پردازد. نشوز، خروج از فرمانبرداري و امتناع يكي از زوجين از انجام دادن حقي كه بر او واجب است و شقاق به معني اختلاف و دشمني ميان زن و شوهر مي باشد. پژوهش حاضر، به توصيف و گزارشي از منابع پژوهشي در مورد موضوع تحقيق پرداخته و احكام نشوز و شقاق زوج و زوجه و راهكارهاي فقهي مقابله با آن، و نقاط اشتراك و افتراق درفقه فريقين، را بيان مي دارد و در عين حال روي كرد علّي نيز در آن لحاظ شده است. مصاديق نشوز زوجه، از نظر فقها، عبارت است از: عدم تمكين زوجه از همسر در روابط زناشويي، خود داري از فرمانبرداري از شوهر، خروج زن از منزل بدون اذن شوهر، مسافرت وي به تنهايي، خيانت جاني و مالي زن نسبت به شوهر، ترك حقي از حقوق الهي و ترك آرايش و زينت؛ كه در اين پژوهش، احكام و راهكارهاي مقابله با آن كه عبارت از تاديب با رعايت مراحل موعظه و هجرو ضرب و.. است بيان گرديده است. و مصاديق نشوز زوج،كه شاملِ خودداري از اداي حقوق زوجه، مانند ترك نفقه، ترك خوابيدن كنار او در شب هايي كه به او اختصاص دارد، رها كردن وي به طور كلي، اذيت كردن و بد اخلاقي بدون عذر شرعي و ... در صورت بروز، زوجه مي تواند از وي بخواهد كه دست از بدرفتاري و نشوزش بردارد و او را نصيحت كرده، هشدارش بدهد، در صورت عدم تأثير، با وي مصالحه نموده، يا به حاكم شرع، مراجعه نمايد، تا وي به امورش رسيدگي نمايد. و حق ندارد او را ترك كرده، يا وي را بزند و به ساير حقوقش تجاوز نمايد. در صورتي كه نشوز زوجين طرفيني شده، به شقاق منجر شود، احكامي بر آن بار مي شود كه در اين پايان نامه به آن پرداخته شده است؛ از جمله: انتخاب حَكَميني براي ايجاد صلح بين زوج و زوجه، با ويژگي هاي خاص و... كه در اسلام بيان شده. و در صورت عدم تأثيرِ تلاش حكمين در آشتي دادن زوجين و...، به طلاق متوسل مي شوند. كليدواژه ها: نشوز، شقاق، حكم.