پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

برزخ از نظر لغوي به معناي حائل ميان دو شئ است و در اصطلاح به عالم بين دنيا وقيامت برزخ گفته مي شود. عالم برزخ نسبت به عالم دنيا بسيار وسيع تر و لطيف تر است. و لذائذ و نعمت هاي آن و همچنين و رنج ها و عذاب هاي آن بسيار عميق و حقيقي مي باشد. در قرآن و روايات بر وجود چنين عالمي تصريح شده است اما در قرآن به طور كلي از آن ياد شده و ائمه كه مفسران واقعي قرآن هستند به بيان جزئيات اين عالم پرداخته اند. هنگام مرگ، تعلق نفس از بدن قطع مي شود و انسان وارد عالم برزخ مي شود، حجاب هاي مادي كنار مي رود و بسياري از معارف حقيقي براي انسان آشكار مي شود. اگر انسان از افراد مومن و نيكوكار باشد در برزخ متنعم به نعمت هاي الهي و اگر از افراد بي ايمان و گنه كار باشد معذب به عذاب هاي الهي است. زماني كه قيامت برپا شود انسان از عالم برزخ به عالم آخرت كه مرتبه عالي تر از وجود است، منتقل مي شود. با نگاهي به عقايد ساير اديان و مذاهب جهان، پي مي بريم كه آن ها نيز اعتقاد به عالم برزخ دارند كه به همان معني عالم بين دنيا و آخرت است. بهشت وجهنم برزخي در قرآن ترسيم شده است؛ بطوريكه بهشت برزخي شامل نعمتهاي مادي و نعمت هاي معنوي مي باشد. جهنم برزخي نيز شامل عذابهاي مادي و عذابهاي معنوي مي باشد. اهل دنيااز طريق خواب ديدن، رفتن به زيارت اموات و فرستادن خيرات و صدقات، مي توانند با آنها ارتباط برقرار كنند. و بالعكس برزخيان هم مي توانند با اهل دنيا در ارتباط باشند. آنان از آثار اعمال خير خود و ديگران در عالم برزخ بهره مند مي شوندو به تناسب اعمال خود به ديدار خانواده ي خود مي روند و با صدايي غمگين از اهل خود طلب خير مي كنند. همچنين خود برزخيان هم در عالم برزخ يكديگر را ملاقات مي كنند و مي شناسند. پژوهش حاضر در نگرشي قرآني- روايي اثبات وجود اين عالم، ماهيت آن، خصوصيات و ويژگي ها، نحوه ي اعتقاد اديان و مذاهب ديگر به عالم برزخ، بهشت و جهنم برزخي و چگونگي تعامل برزخيان با يكديگر و با اهل دنيا را مورد بررسي قرار مي دهد. كليد واژه هاي اين تحقيق عبارتند از: تصوير، فاصله، مرگ، قيامت، آينه، آيات.