پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده علامه حلّي? در «منهاج الكرامة في معرفة الإمامة» به چهل آيه از قرآن كريم و دوازده حديث در اثبات امامت اميرالمؤمنين ? استناد كرده است. ابن تيميه در ردّ اين كتاب، «منهاج السنة النّبوية في الرّد علي الرّافضي» را نوشت كه در آن به ادلّه ي امامت علامه حلي مناقشاتي وارد كرده است. در اين تحقيق چهار آيه از ادله ي علامه و مناقشات ابن تيميه مورد بررسي قرار گرفته است: 1- آيه ي «ولايت»: با توجه به بحث لغوي و اصطلاحي مفهوم ولايت، معلوم شد معني حقيقي اين كلمه سرپرستي و صاحب اختياري است و معاني ديگر، مثل دوستي و نصرت كه گاهي در آن استعمال مي شود، مجازي مي باشد. با بررسي منابع حديثي و تفسيري اهل تسنن، نزول آيه ي شريفه، در شأن اميرالمؤمنين ? ثابت شد و روايات در اين باب به قدري زياد است كه به حد تواتر مي رسد. 2- آيه ي «تبليغ»: با بررسي منابع اهل تسنن معلوم شد، غير از ثعلبي، واحدي و أبونعيم، بسياري از علما از جمله: ابن ابي حاتم، سيوطي، قاضي شوكاني، ابن عساكر، شافعي و... نقل كرده اند كه اين آيه ي شريفه در روز غدير و در شأن اميرالمؤمنين ? نازل شده است. 3- آيه ي «اكمال»: بسياري از علماي اهل تسنن از جمله: ابن مردويه، ابن مغازلي، اخطب خوارزم، طبري و حمويني نقل كرده اند كه اين آيه در شأن اميرالمؤمنين ? نازل شده است و حتي ابن كثير كه شاگرد ابن تيميه است، اين روايت را با سند صحيح نقل كرده است. تعارض اين روايات با روايت روز عرفه، با استناد به اين كه : پس از نزول اين آيه، پيامبر ? 81 يا 82 روز بيشتر زنده نبودند، رفع مي شود. 4- آيه ي «تطهير»: اين آيه شريفه، دليلي بر عصمت اميرالمؤمنين ? مي باشد. با استناد به روايات اهل تسنن، معلوم شد مراد از اهل بيت در اين آيه: پيامبر?، اميرالمؤمنين?، فاطمه? و حسنين? مي باشند و چون لحن خطاب، متفاوت است و شأن نزول، ثابت مي باشد، سياق منتفي است.