ملاكات تمييز الروايات (التفسيرية و التأويلية و المصداقية)
چكيده
دانشپژوهان، متفكران واهل قلم همواره كوشيدهاند آنچه را بنگارند كه داراي منزلت والا، ارزش بالا وسخن آن بر سر زبانها باشد، مانند سخنان پيشينيان ونظرات پيشكسوتان. از اين رو اين پژوهش را به بررسي اغلب روايات در عالم تفسير ومتون اختصاص دادم، اما دريافتم كه صدها بلكه هزاران روايت، بعضي بيمايه وبرخي پرگهر، پيش روي من است. به همين جهت تمايز وطبقهبندي اين روايات را امري ضروري يافتم.
پس از بيان كليات در فصل اوّل، فصل دوم با بررسي نقش روايات در فهم قرآن آغاز ميگردد، سپس بر حديث متواتر «ثقلين»، وحديث جعلي «اصحابي كالنجوم» تكيه كرده، وبر تأثير اين دو حديث بر روش تفسير اشاره مينماييم. همچنين شكاف عميق ميان مكتب اهل بيت: وديگر مكاتب را از حيث اختلاف اخبار وروايات، واقسام راويان بررسي ميكنيم. واز قوانيني كه مفسران، از روايات استنباط ميكنند، سخن به ميان ميآوريم.
مبحث دوم به معيارهاي طبقهبندي وچگونگي تشخيص وشناخت انواع روايات اشاره دارد، به خصوص پس از آنكه مكتب اهل بيت: ـ در فصل سوم ـ در طرح روايات آنان توضيح داده ميشود. در اين فصل به بيان نمونههايي از هر دسته، وتفكر عمومي يا كلي مكتب اهل بيت: اشاره شده است.
فصل آخر درباره نمونهها وتطبيقات هر دسته از روايات در عالم تفسير، وتوضيح آن آيات كريم در هر سه مبحث: روايات تفسيري، روايات تأويلي و روايات مصداقي، تأكيد نموديم. اين روايات پايهها واصول تفسير، كاربردهاي عملي يا مواضع سياسي واجتماعي امامان: را نشان ميدهند. برخي روايات عقايد رايج مكاتب ديگر را تصحيح ميكنند وبرخي تدابير عملي پيشگرفته وطراحي شده آنان : ـ مانند هشدار، تشويق يا آينده نگري ـ را شامل ميشوند. در پايان نيز با استفاده از روايات متعلق به مستضعفان ـ كه خداوند بر آنان منت مينهد وآنان را پيشوا ووارث زمين قرار ميدهد ـ موضوع آينده بشريت وسرنوشت مسير تاريخ، مورد بحث قرار ميگيرد.
خواننده اين رساله ميتواند در آن مجموعه وسيعي از اظهار نظرهاي مفسران را در مورد روايات، به خصوص نظرات ارزشمند علامه طباطبايي در بحثهاي روايتي تفسير الميزان، بيابد.
- : سطح3
- : تفسير و علوم قرآن
- : قم
- : قم
- : معصوميه