پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده از نگاه اسلام كشف و شهود يكي از انواع معرفت است كه با تعابيري مثل علم لدني آمده است و در اسلام داراي ارزش معرفتي بسيار بالا است زيرا حقايق و اسرار عالم هستي بدون واسطه از حق دريافت مي‏شود و در عالي‏ترين مرتبه به مقام فناء في الله مي‏رسد. ابزار ادراكي اين معرفت قلب صاف و خالي از حجاب‏ها است. قلب همان روح واصل انسان است كه از عالم بالا نزول كرده و در سير نزولي محدود به حدود ذاتي گشته و محجوب به حجاب‏هاي ظلماني و نوري گرديده است. حجاب‎هاي ظلماني مربوط به عالم ماده و تعلقات مادي است وحجب نوري مربوط به عالم ماوراء و مراتب آن است. انسان براي رهايي از اين حجب و برگشت به اصل خود كه مقام احديت است بايد از تعلقات مادي دل كنده و مراحل سير و سلوك كه از جانب حق آمده طي كند تا وارد عالم نور گردد. در اين مرتبه سالك به اندازه ظرفيتش حق را در مجالي نوري شهود مي‏كند. انسان در اين مرحله بايد در سير و سلوكش تلاش كند تا از مراتب نوري گذشته به مرتبه حق وارد شود و به فناء في الله نائل آيد. مكاشفات سالك هميشه رحماني نيست بلكه گاهي بر اثر رياضت‏هاي ناقص و غيرشرعي مكاشفات شيطاني نصيبش مي‏شود براي تشخيص مكاشفات حق از ناحق ملاك‎هايي از قبيل مطابقت با عقل و شرع و...وجود دارد . تحقيق حاضر مشتمل برسه فصل است، در فصل نخست مفاهيم اساسي تحقيق در لغت و اصطلاح بيان مي‎شود. در فصل بعد به ارزش معرفتي مكاشفه‎ي عرفاني پرداخته و ملاك‏هاي تشخيص كشف صحيح از غيرصحيح بيان مي‏شود و در فصل آخر موانع كشف كه همان حجب ظلماني و نوري است بررسي مي‏شود و در نهايت راه‏هاي وصول به آن را بيان مي‏كند. كليد واژه: مكاشفه، رؤيت، لقاءالله، عرفان، كشف و شهود