پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از مباحث بنيادين در حوزه ي علوم اسلامي، ارزش گذاري اعمال و نيّت هاي انسان در قالب نظام اخلاقي مبتني بر جهان بيني الهي و مشتمل بر مجموعه اي از بايدها و نبايدها با هدف نيل به كمال مطلوب و درجات والاي معنوي است كه اين مهم با غور در آيات الهي و كوشش براي فهم مفاد استعمالي كلام خداوند محقّق خواهد شد. در اين راستا بررسي معناشناسانه واژگان قرآن از اهميتي فوق العاده برخوردار است چرا كه دستيابي به معناي صحيح واژگان، محقق را در فهم صحيح كلام الهي ياري مي كند. اين نوشتار با عنوان "ابتغاء وجه الله در قرآن" پس از بيان معاني لغوي و اصطلاحي واژه هاي ابتغاء و وجه الله به بررسي معناشناسانه عبارت مذكور بر مبناي بررسي محور هم نشيني، مفاهيم هم راستا و مفاهيم متقابل آن پرداخته و در ادامه به طرق دستيابي و آثار آن به صورت اجمال اشاره نموده است. از آنجا كه ابتغاء به معناي كوشش در راستاي كسب يك فعل، به همراه اختيار و رغبت از سوي فاعل، و وجه الله به معناي هر آنچه كه مطلوب و مورد عنايت خداوند است، مي باشد؛ مي توان ابتغاء وجه الله را كوشش در راستاي كسب هر آنچه مورد توجه و عنايت خداوند است؛ معنا نمود. در حقيقت كوشش در راستاي كسب غايت مراتب كمالي و اخلاق توحيدي معنايي است كه از بررسي آيات الهي مي توان براي اين عبارت شريفه استنتاج نمود. آنچه به عنوان طرق وصول به اين مرتبه‌ي والاي معنوي قابل اشاره است؛ عبور از مسير معرفت نفس براي كسب معرفت الله، كسب ايمان ديني، شناخت انسان كامل به عنوان مصداق اتم وجه الله، تقواي الهي، انجام عمل صالح و ساير اموري كه در وصول به اين مرتبه ي روحاني موثر بوده و به آثاري از جمله نيل به مقام تسليم و رضوان الهي مي انجامد. واژگان كليدي: ابتغاء، وجه الله، قرآن