پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

رسالت اصلي پيامبران الهي، تبليغ و دعوت به سوي ارزشهاي اسلامي و الهي است. تبليغ در اسلام به معناي رساندن معارف اسلامي براي شناخت حقايق الهي، ارتباط روحي و معنوي با خدا و رفتار بر اساس آموزه هاي ديني است. اين رساله بيانگر آن است مفيد نبودن بعضي تبليغ¬ها و عدم تاثيرگذاري آن¬ها، گوياي ناكارآمدي تبليغ و آسيبهاي احتمالي در آن است. اين آسيبها مربوط به اركان تبليغ يعني مبلغ، مخاطب و محتواي پيام است. اكنون كه هجمه¬هاي وسيع غرب براى نابودى اسلام گسترش پيدا كرده، تنها راه مقابله، استفاده از سلاح تبليغ ديني است. اين رساله، پاسخگوي اين سوال است كه چه آسيبهايي در زمينه تبليغ ديني وجود دارد؟ يافته¬ها، نشان مي¬دهد در فرايند تبليغ، براي مبلغ انواع آسيب¬ها وجود دارد: آسيب¬هاي اخلاقي چون ضعف اخلاص و مزد خواهي، ضعف ايمان و اعتقاد راسخ به هدف،ضعف صبر و استقامت، ناهماهنگي گفتار با كردار ، آسيب¬هاي رواني چون ضعف نفس، ضعف ارتباط، منفعت طلبي، آسيبهاي علمي چون عدم تسلط بر علوم مرتبط با دين، عدم آشنايي با علوم مرتبط با تبليغ. آسيب هاي روش شناختي مانند ناآگاهى از روش بيان، عدم رعايت مقتضاى حال، شتاب زدگي در اظهار نظر. آسيب¬هاي مربوط به مخاطب عبارتند از آسيبهاي اخلاقي چون هواى نفس، دنيادوستى، تكبر، تعصب و لجاجت. آسيب¬هاي رواني مخاطب عبارت است از: عدم بصيرت، عدم ارضاي نيازها، شك گرايي، بهانه¬جويى، بى-نيازپندارى، واكنش¬هاي منفي مخاطبان. آسيبهاي اجتماعي مخاطب عبارت است از: تقليد كوركورانه، شخصيت گرايى، رفاه طلبي، سنت گرايى، عادات غلط اجتماعي. آسيبهاي وارده از مبلغ بر پيام عبارت است از: عدم پايبندي مبلغ به محتواي پيام، ارائه مطالب غير مستند، عدم شناخت و توجه به نياز مخاطب، بي توجهي به القاي تدريجي پيام، سخت¬گيري در ابلاغ پيام، بي نظمي و عدم انسجام در كلام. آسيب¬هاي وارده از مخاطب بر پيام عبارت است از: پيش¬داوري مخاطب در مورد مبلغ؛ عدم محبوبيت و مقبوليت و علميت مبلغ از نظر مخاطب، پايين بودن سطح درك و فهم مخاطب، پيش¬داوري مخاطب درباره محتواي پيام و تكراري بودن مبلغ. واژگان كليدي: تبليغ، مبلغ، مخاطب، پيام ديني، ابلاغ، آسيب شناسي تبليغ.