پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اساس تشكيل خانواده عقد نكاح است كه بر پايه آن مرد ملزم مي‌شود مالي را به زوجه به عنوان مهر پرداخت نمايد. فلسفه عقد نكاح جنبه معنوي، عبادي و مذهبي آن است كه ابزار و وسيله‌اي جهت پاي بندي افراد به قيود اخلاقي، جلوگيري از روابط نامشروع و توليد نسل بشر مي باشد. با اين وجود، اهميت و حساسيت مهريه و جهيزيه بر كسي پوشيده نيست و بستر اجتماعي و فرهنگي موجود، اهميتش را بيشتر كرده است. اين رساله، عهده دار بررسي فقهي و حقوقي اين دو موضوع پرداخته تا حدود آن به روشني معلوم گردد. در فقه اسلامي بابي مستقل براي جهيزيه گشوده نشده است و مباحث آن تحت عنوان نفقه مطرح شده و جزء آن به شمار مي رود كه مردان موظف‌ به تأمين و پرداخت آن هستند. تعبير فقهي كه در اين رابطه بيان شده، «اثاث البيت» است. عناوين مطرح در اين رساله عبارتند از: ماهيت جهيزيه، مهريه و نقش آن در عقد نكاح، اقسام مهريه، عوامل استقرار و سقوط مهريه در عقد دائم و موقت، و در نهايت ديدگاه فقهاي اماميه در خصوص عوامل استقرار مهريه (عقد؛ ارتداد زوج؛ مرگ زوج؛ نزديكي ومرگ زوجه) بيان شده است. شايان ذكر است فقهاي اهل سنت، در برخي از مسائل هم نظر با فقهاي اماميه و در برخي از موارد مخالف با شيعه رأي داده اند.