پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

به گزارش رابط خبری، نشست پژوهشی با موضوع«نقد کتاب آثارحضور خدا در زندگی انسان» و با حضور مؤلف در مدرسه علمیه فاطمیه کرج برگزار شد. در این جلسه معاون پژوهش مدرسه خانم آقابابایی به عنوان مجری برنامه، مؤلف محترم خانم منیژه هاشم خانی ارائه دهنده بحث و حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای باقی زاده به عنوان ناقد حضور داشتند. خانم آقابابایی ضمن تشکر از حضور استاد محترم جناب آقای باقی زاده و طلاب گرامی، به معرفی اجمالی از کتاب پرداخت. سپس خانم هاشم خانی با تشکر از استاد باقی زاده، مدیریت و معاونت پژوهش و همچنین طلاب گرامی، بحث خود را با فرازی از خطبه 183 نهج البلاغه آغاز نمود.

امام علی علیه السلام که می فرمایند: وَ أَوْصَاكُمْ بِالتَّقْوَى وَ جَعَلَهَا مُنْتَهَى رِضَاهُ وَ حَاجَتَهُ مِنْ خَلْقِهِ، فَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِعَيْنِهِ وَ نَوَاصِيكُمْ بِيَدِهِ وَ تَقَلُّبُكُمْ فِي قَبْضَتِهِ. إِنْ أَسْرَرْتُمْ عَلِمَهُ وَ إِنْ أَعْلَنْتُمْ كَتَبَهُ؛ شما را به پرهيزگارى سفارش كرده و آن را منتهاى خشنودى خود قرار داده و همين است آنچه از بندگان خود خواسته. پس، از خداوندى كه همواره در نظر او هستيد و زمام اختيارتان به دست اوست و در قبضه قدرت اوست، بترسيد. اگر در نهان كارى كنيد، مى داندش و اگر به آشكارا كارى كنيد، مى نويسد. مؤلف کتاب «آثارحضور خدا در زندگی انسان» با این مقدمه، در معرفی کتاب خود گفت: این کتاب در چهار فصل گردآوری شده است؛ فصل اول کلیاتی پیرامون اعتقاد به خدا و راه های درک حضور او در زندگی است. فصل دوم به آثار فردی حضور خداوند در زندگی و فصل سوم نیز به آثار خانوادگی آن پرداخته است. در فصل چهارم نیز آثار اجتماعی را مورد بررسی قرار می دهد.

خانم هاشم خانی با اشاره به اینکه شرایط کنونی جامعه ومشکلات افراد در خانواده ها معلول کاهش توجه به حضور خدا در زندگی میباشد، بخشی از فصل سوم کتاب را به صورت خلاصه بیان داشتند:

خداشناسی و حضور خداوند از جمله مباحثی است اختصاص به زمان و مکان خاصی ندارد بلکه بین جوامع مختلف وجود داشته و زیربنای اعتقاد به وجود خدا است ابزار خدا شناسی قلب است که مایه وارستگی و گسستن از دنیا و تعلقات آن می گردد از دیگر سو ایمان داشتن به حضور خدای متعال در همه جا همچون سپری فولادین و نفوذ ناپذیر مانع از انجام گناه می شود چراکه غافلان از خدا به دلیل تبعیت از هوای نفس و وسوسه های شیطانی قداست و حرمت حقایق را نادیده گرفته و حدود را تغییر داده و در آن تصرف می کند تا جایی که نسبت به خداوند و آیات الهی و ائمه بی اعتنا می شوند و تا مرحله کوری دل وقلب پیش می‌روند ،اگر حضورخدا را احساس کنیم دیگر اگر مسئولیتی به ما واگذار شد آنوقت این حس وظیفه شناسی درعمق وجودما جای گرفته وتمام افکار وکردارما را تحت شعاع قرار می دهد همانطور که دیدیم مصداق عینی آن را که درحال حاضر همگی درفقدان ایشان درغم واندوه به سر میبریم رییس جمهور محبوبمان حضورخدارا دریافته بود که چگونه درخدمتهای خود خالصانه عمل می کرد علی رغم تمام مشکلات وتهمت هایی که به ایشان زدند اگرماهم این باورراداشته باشیم در همه لحظات زندگی ودر همه موقعیتها درست فکرمیکنیم ودرست عمل میکنیم حتی درزندگی شخصی خودمان چراکه خانواده نهادی است که بر پایه ازدواج مرد و زن شکل می گیرد که اسلام برای آن جایگاه و قداست ویژه‌ای قائل است که قابل مقایسه با هیچ نهاد دیگری نیست و تنها در سایه یاد خداست که رعایت کردن حقوق دیگران معنا پیدا می کند؛ چراکه یاد خدا از بزرگترین عبادات و بهترین حسنات است و در برابر وسوسه های نفس و نفوذ شیطان به انسان مصونیت می بخشد اگر همه انسانها روح تقوا داشته باشند خانواده ای سالم و در نتیجه جامعه ای مطلوب خواهیم داشت زیرا این خانواده است که می تواند زمینه رشد و تکامل اهل خانه را در موقعیت هایی که هیچ نظارتی بر آنها نیست در سایه داشتن تقوا و حاضر دانستن خداوند در خلوت خود به بهترین صورت فراهم آورد ما چه بخواهیم و چه نخواهیم وچه بدانیم و چه ندانیم جهان محضر خداست اگر این توجه دائمی شود دیگر از خداوند و دستورات او فاصله نمی‌گیریم و اگر غفلتی رخ دهد توبه می کنیم پس وظیفه ما این است که ذره ذره این عالم را محل حضور خدا و محضر او دانسته و او را حاضر و ناظر بدانیم. از آنجایکه مسلمانی با مسئولیت پذیری قرین است لذا نه تنها در جنبه اعتقادی بلکه در بعد اخلاقی نیز از اصول مسلم است و هر نوع احساس بی مسئولیتی به معنای بی حرمتی در مقابل ذات ربوبی و گام نهادن در طریق شیطانی است بنابراین وجود رویه مسئولیت پذیری دربین همسران میتواند یکی از مهمترین راهکارهای آسیب های سلامت خانواده باشد که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کاهش انحرافات و آسیب های اجتماعی نقش دارد بنابراین اگر افراد در درون زندگی خود به ارزش های اسلامی پایبند نباشند نمی توانند در برابر مشکلات و موانع مقاومت نشان دهند پس اگر انسان توجه به حضور ذات باری تعالی داشته باشد از همان دوران جوانی و قبل از ازدواج بایستی به فکر ساختن خانواده‌ای با ایمان باشد. تا بتوانند در کنار هم با رعایت کردن آموزه های دینی یکدیگر را یاری کنند و خداوند را همیشه ناظر رفتار خود قرار دهند در واقع خانواده ای که در تمام لحظه های زندگی خود حضور خداوند را احساس می‌کند تلاش می نماید تا با ایجاد شرایط و عوامل لازم استعداد های نهفته را در تمام ابعاد وجود به طور هماهنگ پرورش دهد و شکوفا سازد و به تدریج به سوی هدف و کمال مطلوب حرکت کند با توجه به این واقعیت که ارتباطات انسانی در خانواده بیش از هر نهادی در قوی ترین و نزدیک ترین شکل ممکن تجلی می‌یابد درمیان اعضای خانواده بیشترین سهم تاثیرگذاری بر فرزندازآنِ مادران است زیرا این مادران هستند که می‌توانند از سویی با دانستن رمز و رموز تربیت و به کار بستن آن فرزندان سعادتمند تربیت کند و از سوی دیگر با اهمال کاری در زمینه تربیت و یا ندانستن موازین و آداب و تربیت زمینه تباهی و فساد جامعه را فراهم سازنددرنتیجه مانع دستیابی به عزت نفس شود زیرا عزت نفس در سایه خودسازی وپا کی عمل و دوری از گناه و اطاعت از خداوند حاصل می شود تا در سایه آن خانواده از استحکام کامل برخوردار شود که لازمه رسیدن به این مهم این است که در هر وضع و حالی از تجمل پرستی دوری کنندکه آن هم با داشتن روحیه قناعت و سادگی میسر است. چراکه توجه به زرق و برق دنیا و تمایل به تجملات و تشریفات یکی از علل اختلاف در بین خانواده هاست حال اگر به معنویت و عبادت توجه نشود و خداوند در دل ها حکومت نکند و به ظواهر دنیا و ثروت ارزش داده شود اختلاف دربین خانواده ها بیشتر می شود اما بادانستن این مهم که خداوند بر اعمال ما شاهد و ناظر است می توان در مقابل مسائل زندگی صبر و استقامت نشان داد و در برابر ناملایمات تعادل جسمی و روحی خود را از دست نداد حتی در زمینه مسائل اقتصادی؛ تحقق این امر همانطور که از آیات قرآنی بر می آید تنها در سایه درک حضور الهی و ترس از خدا حاصل می گردد و موجب هدفمندی و معنی دار شدن زندگی می شود و رفتارها را در جهت تسلیم و رضای خداوند سوق می دهد و باعث خیر و برکت در زندگی میشود بنابراین همسران قبل از هرچیزبایستی به خصوصیات روانی خود و همسرشان توجه کنند و دریابند که چگونه می توانند موجبات شادمانی و سرور یکدیگر را فراهم سازند تا در سایه اندیشه و ایمان واقعی به حضور خداو با به کارگیری شیوه‌های ارتباطی درست به صورت تدریجی در قبال تنش ها و فشارهای داخلی و خارجی مقاومت کنند و به تعادل و سلامتی برساند که مصداق عینی چنین کانون گرمی را می توان در زندگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها یافت .

در ادامه حجت الاسلام باقی زاده بابیان این نکته که موضوع کتاب از مباحث کاربردی است، گفت: اعتبار هر کتابی به ناشر آن است و این مطلب را از نکات مثبت این کتاب برشمردند. همچنین مواردی را در نقد کتاب بیان داشتند از جمله اینکه: بهتر بود عنوان کتاب، تاثیر حضور خدا در زندگی انسان باشد. در صفحات یازدهم و دوازدهم کتاب منبع مورد استفاده، اصطلاحی نیست.

در صفحه 13 کتاب باید به اصطلاح نامه فلسفی رجوع می شد.

خانم هاشم خانی نیز ضمن تشکر از نظرات ارزشمند استاد محترم، به توضیح اشکالات پرداخت.