پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از مباحث مهم خداشناسي مبحث صفات خبري خداوند است. صفاتي كه برگرفته از آيات و روايات اسلامي كه از نظر عقلي انتساب اين صفات به خداوند متعال به معناي ظاهري محال به نظر مي‌رسد. به همين دليل از همان سده هاي نخست قمري مفسران و انديشمندان اسلامي ديدگاه‌هاي مختلفي درباره‌ي تفسير اين آيات داشته اند. در اين ميان مفسران تقسيم بندي هاي متفاوتي براي صفات خبري داشته اند كه مشهورترين آن‌ها تقسيم بندي صفات خبري به صفات خبري ذاتي، فعلي و كيفي است. صفاتي كه مربوط به ذات خداوند است را صفات خبري ذاتي، صفاتي كه با توجه به غير، براي خداوند انتزاع مي‌شود، صفات فعلي و صفاتي كه مربوط به حالات و كيفيات نفساني هست را صفات خبري كيفي ناميده‌اند. در تفسير آيات مربوط به اين صفات گروهي از مفسران گران‌قدر صفات خبري را درباره‌ي خداوند متعال مجازي دانسته و آن‌ها را تا ويل كرده‌اند. گروه ديگري آن‌ها را به معناي حقيقي و ظاهري تفسير كرده‌اند با اين تفاوت كه كيفيت و چگونگي اين صفات را درباره‌ي انسان معلوم و مشخص دانسته‌اند اما درباره‌ي خداوند متعال مجهول و نامعلوم قلمداد كرده‌اند. در اين عرصه مفسران شيعه و اهل سنت به دليل داشتن اصول و پايه هاي عقيدتي و انديشه‌هاي كلامي در رابطه با صفات خبري تفاسير مشتركي ارائه كرده‌اند. با بررسي ديدگاه‌هاي فريقين در اين پژوهش كه با روش كتابخانه اي نوشته شده اين نتيجه حاصل شده كه مفسراني كه اين گونه آيات را در كنار آيات محكم قرار داده‌اند و با دلايل عقلي و نقلي و همچنين با توجه به اصل منزه بودن خداوند از هرگونه تشبيه و تجسيم و مبرا بودن از هرگونه عيب و نقص و هيجانات نفساني، توانسته اند نسبت به ساير مفسران، تفسير هاي جامع تر و كامل تري را ارائه دهند.