پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

براساس برخي آيات و روايات رعايت معاشرت به معروف در روابط زوجين مورد تاكيد قرار گرفته؛ كه مي‌توان آن را به عنوان اصل حاكم در نظر گرفت و آثار آن را تبيين نمود. اما در متون فقهي اغلب به صورت موردي و جزئي در برخي مسائل مورد توجه بوده است؛ ليكن به عنوان يك قاعده و اصل حاكم بر روابط زوجين مورد دقت قرارنگرفته است. گرچه در برخي از متون فقهي لزوم رعايت معاشرت به معروف به عنوان يك تكليف شرعي در وظايف خاص زوجين مطرح شده است. از اين روي تحقيق حاضر با هدف تبيين و تحليل چگونگي حاكميت آن بر ادله حقوق غيرمالي زوجه، و بررسي آثار فقهي-حقوقي اين حاكميت، تلاش مي‌كند تا چارچوبي جامع براي تفسير احكام مرتبط با خانواده ارائه دهد. روش گردآوري داده‌ها در اين پژوهش، به‌صورت كتابخانه‌اي و مبتني بر تحليل منابع فقهي، حقوقي و تفسيري بوده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه اصل معروف به‌عنوان معياري بنيادين و يكي از ادله ثانويه مهم فقهي مي تواند بر ادله روابط زوجه از جمله حقوق غير مالي زوجه نقش ايفا نموده و نقشي كليدي در تعديل روابط خانوادگي و جلوگيري از سوءاستفاده از حقوق شرعي دارد. بنابراين اصل معروف مي‌تواند بر ادله احكامي همچون جواز تعدد زوجات، ازدواج موقت، كتك زدن زنان، رياست مطلق شوهر، و ساير احكام مرتبط حكومت نمايد و به‌عنوان معياري براي تحقق عدالت و انصاف عمل كند. همچنين اين اصل آثار بسياري بر حقوق غير مالي زوجه دارد؛ مثل تضمين حقوق زوجه، تقويت عدالت در خانواده، و ترويج رفتار شايسته ميان زوجين. اين تحقيق تأكيد مي‌كند كه اصل معروف نه‌تنها ابزاري براي تفسير احكام فقهي است، بلكه نقشي اساسي در حفظ كرامت انساني و انسجام خانواده دارد.