پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده سب و لعن از مفاهيم كليدي در فقه اسلامي هستند كه به‌عنوان ابزارهايي براي ابراز نارضايتي و انتقاد در متون ديني و اجتماعي مسلمانان مورد استفاده قرار مي‌گيرند. احكام فقهي مربوط به سب و لعن در مذاهب اسلامي، به‌ويژه در فقه شيعه و اهل سنت، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و مي‌تواند بر روابط اجتماعي و فرهنگي مسلمانان تأثيرگذار باشد. اين پژوهش به روش تحليلي-توصيفي انجام شده و درصدد بررسي احكام فقهي سب و لعن و تأثيرات آن‌ها بر رفتارهاي اجتماعي است. با تحليل آيات و روايات مرتبط، به تبيين جايگاه سب و لعن در فقه پرداخته مي‌شود و تفاوت‌ها و شباهت‌هاي موجود در ديدگاه‌هاي فقهي مذاهب مختلف مورد بررسي قرار مي‌گيرد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه سب و لعن مي‌تواند در شكل‌گيري هنجارها و ارزش‌هاي اجتماعي نقش مهمي ايفا كند. اين پژوهش ضمن بررسي مفهوم سب به بررسي حكم سب از منظر فقهاي اماميه و اهل سنت پرداخته است. نتايج بدست آمده از بررسي ادله، حاكي از اين است كه سب در شرع مقدس اسلام از ديدگاه تمام مذاهب اسلامي، حرام است و همچنين اكثر مذاهب اسلامي، لعن را به عنوان عملي حرام مي‌دانند، مگر در موارد خاصي كه به دفاع از دين و جلوگيري از فساد مربوط مي‌شود. همچنين، مذاهب اهل سنت و شيعه نظرات متفاوتي در مورد شرايط و مصاديق لعن دارند. اين پايان‌نامه با تحليل منابع فقهي و روايي، ابعاد مختلف لعن و احكام مربوط به آن را مورد بررسي قرار داده است.