پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از اصطلاحات قرآني براي انسان، صفت «ربّاني بودن» است؛ همانطور كه خداوند در آيه وَ لكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ از بشر ميخواهد تا در فرآيند رشد و رفعت خود به گونهاي گام بردارد كه به جاي اينكه مردم را به خود بخواند و آنان را بندگان خود قرار دهد، در مقامي بس بزرگ قرار گيرند و به عنوان واسطۀ الهي، مظهر در ربوبيت شوند و به گونهاي كه وجود آنان نشانه و آيتي براي خداوند و ربوبيت او باشد. در ميان مفسران در مورد واژۀ «ربّاني» ديدگاههاي مختلفي وجود دارد؛ از جمله گفتهاند كه: صفت «ربّاني» منسوب به «ربّ» است، منظور كسي است كه تدبير امور و تنظيم شؤون فرد يا گروهي را به عهده دارد. از آنجايي كه خداوند انسان را مظهر اسماء و صفات خود قرار داده است و طبق آيات 31 و 30 سورۀ بقره، راه اين مظهر بودن به واسطۀ مجرا بودن (مفهوم خليفه) صورت ميگيرد. به همين سبب مقام خلافتاللّهي را انسان در اختيار گرفته است. شايسته است كه انسان جايگاه خود را بشناسد و در مقام مظاهر الهي از جمله مظهريت در ربوبيت بتواند در اين مقام بر ما سوي الله آنان را به رشد و رفعت بايسته برساند. اين عالم واسط و مظهر الهي، صفات و ويژگيهاي خاصي دارد و هر كسي شايستۀ اين مقام نيست در بعد اخلاقي، اهل تهجد، خشيت، حلم و بردباري است و در بعد رفتاري، به دنبال تبيين و ارائۀ صحيح دين، پاسخ به شبهات و مبارزه با انحرافات، مرزباني و مرزداري از محدودهها و مرزهاي دين است. نگارنده در تحقيق حاضر بر آن است كه ابتدا نسبت به «عالم ربّاني» شناخت پيدا كند و با الگوبرداري از ويژگيهاي عالم رباني نه تنها خود در اين مسير همراه شود، بلكه در ترويج اين فرهنگ گام بردارد.