پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: فضائل اخلاقي، سرمايه انسان‌هاي وارسته است و اطاعت و احسان به والدين سرمنشأ اين فضائل است. احسان مفهومي انتزاعي، جامع هرگونه خير و نيكي است. اطاعت عبارت است از موافقت و هماهنگي با اراده فرمان دهنده چه در امور واجب يا مستحب باشد. اطاعت فرزند از والدين اطاعت تشريعي در طول اطاعت خداوند است. در رابطه فرزند با والدين نمي‌توان از قاعده عدل استفاده كرد و در هيچ جاي قرآن توجه به عدالت با پدر و مادر نشده است؛ زيرا تأثير و تأثر متقابل وجود ندارد و احسان چيزي برتر از عدالت است؛ زيرا عدالت اين است كه انسان بيش از آنچه برعهده اوست انجام بدهد و آنچه متعلق به اوست نگيرد، ولي احسان اين است كه انسان بيش از آنچه وظيفه اوست انجام دهد و كمتر از آنچه حق اوست بگيرد. فلسفه اطاعت و احسان به والدين به حكم فطرت و عقل، لزوم شكر منعم و اهميت حقوق والدين در نظام خانواده است. قرآن با ترسيم جايگاه ويژه، احسان به والدين را مقرون به ايمان و از لوازم توحيد و سفارش پروردگار ذكر مي‌كند. و آن را از مشتركات همه اديان الهي مي‌داند. توصيه به احسان مالي و گفتاري و رفتاري از نكات برجسته و حائز اهميت در توجه ويژه اسلام به جايگاه والدين است. در روايات حقوقي را از جمله بخشيدن مهر دختر، ربا گرفتن از فرزند و عدم قصاص در قتل فرزند و... بيان مي‌كند كه اين همه نشان دهنده جايگاه والدين در نظام اسلام است. شيوه‌هاي احسان به والدين از منظر آيات و روايات به دو بخش گفتاري و رفتاري تقسيم مي‌شود كه در بخش گفتاري مي‌توان به ادب در گفتار، خوش‌زباني، تشكر زباني و... و در بخش رفتاري به تواضع، خدمت مشفقانه و... اشاره نمود. احسان به والدين آثار و عوارضي به دنبال دارد كه به دو بخش دنيوي مثل طول عمر، زيادي در رزق و اخروي از قبيل آسان شدن محاسبه و بخشيده شدن گناهان و... تقسيم مي‌شود. ترك احسان نيز پيامدهاي دنيوي از جمله مرگ و هلاكت زودهنگام و كم شدن نسل و.. و اخروي از قبيل پذيرفته نشدن اعمال خير و.. دارد كه در آيات و روايات به آن اشاره رفته است. در آيات و روايات در كنار احسان به والدين سخن از مقوله‌ي ديگري به نام اطاعت است كه توجه انسان را به خود جلب مي‌نمايد و از مباحث مهم در بحث اطاعت خط قرمز اطاعت از والدين در آيات و روايات است كه در صورتي مجاز و واجب است كه منافي با فرمان ذات اقدس الهي نباشد. و از بحث اطاعت لوازمي دارد از جمله آزادي، انگيزه بلوغ، عقل و... و مصاديق ترك اطاعت بر اساس آيات و روايات اف گفتن، دعا نكردن براي والدين و.. است. كليدواژه‌ها: اطاعت، احسان، نيكي، گستره اطاعت، شيوه‌هاي احسان. چكيده: فضائل اخلاقي، سرمايه انسان‌هاي وارسته است و اطاعت و احسان به والدين سرمنشأ اين فضائل است. احسان مفهومي انتزاعي، جامع هرگونه خير و نيكي است. اطاعت عبارت است از موافقت و هماهنگي با اراده فرمان دهنده چه در امور واجب يا مستحب باشد. اطاعت فرزند از والدين اطاعت تشريعي در طول اطاعت خداوند است. در رابطه فرزند با والدين نمي‌توان از قاعده عدل استفاده كرد و در هيچ جاي قرآن توجه به عدالت با پدر و مادر نشده است؛ زيرا تأثير و تأثر متقابل وجود ندارد و احسان چيزي برتر از عدالت است؛ زيرا عدالت اين است كه انسان بيش از آنچه برعهده اوست انجام بدهد و آنچه متعلق به اوست نگيرد، ولي احسان اين است كه انسان بيش از آنچه وظيفه اوست انجام دهد و كمتر از آنچه حق اوست بگيرد. فلسفه اطاعت و احسان به والدين به حكم فطرت و عقل، لزوم شكر منعم و اهميت حقوق والدين در نظام خانواده است. قرآن با ترسيم جايگاه ويژه، احسان به والدين را مقرون به ايمان و از لوازم توحيد و سفارش پروردگار ذكر مي‌كند. و آن را از مشتركات همه اديان الهي مي‌داند. توصيه به احسان مالي و گفتاري و رفتاري از نكات برجسته و حائز اهميت در توجه ويژه اسلام به جايگاه والدين است. در روايات حقوقي را از جمله بخشيدن مهر دختر، ربا گرفتن از فرزند و عدم قصاص در قتل فرزند و... بيان مي‌كند كه اين همه نشان دهنده جايگاه والدين در نظام اسلام است. شيوه‌هاي احسان به والدين از منظر آيات و روايات به دو بخش گفتاري و رفتاري تقسيم مي‌شود كه در بخش گفتاري مي‌توان به ادب در گفتار، خوش‌زباني، تشكر زباني و... و در بخش رفتاري به تواضع، خدمت مشفقانه و... اشاره نمود. احسان به والدين آثار و عوارضي به دنبال دارد كه به دو بخش دنيوي مثل طول عمر، زيادي در رزق و اخروي از قبيل آسان شدن محاسبه و بخشيده شدن گناهان و... تقسيم مي‌شود. ترك احسان نيز پيامدهاي دنيوي از جمله مرگ و هلاكت زودهنگام و كم شدن نسل و.. و اخروي از قبيل پذيرفته نشدن اعمال خير و.. دارد كه در آيات و روايات به آن اشاره رفته است. در آيات و روايات در كنار احسان به والدين سخن از مقوله‌ي ديگري به نام اطاعت است كه توجه انسان را به خود جلب مي‌نمايد و از مباحث مهم در بحث اطاعت خط قرمز اطاعت از والدين در آيات و روايات است كه در صورتي مجاز و واجب است كه منافي با فرمان ذات اقدس الهي نباشد. و از بحث اطاعت لوازمي دارد از جمله آزادي، انگيزه بلوغ، عقل و... و مصاديق ترك اطاعت بر اساس آيات و روايات اف گفتن، دعا نكردن براي والدين و.. است. كليدواژه‌ها: اطاعت، احسان، نيكي، گستره اطاعت، شيوه‌هاي احسان.