پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده جرم سياسي يكي از انواع جرايم است كه در حقوق كيفري مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد. جرم سياسي ناشي از يك فكر سياسي است و به معني اخص جرمي است كه به هر تقدير با نظم سياسي موجود، در عرصه هاي داخلي و خارجي مخالف است. در تعاريف فقهاي بزرگوار دانشمندان اماميه جرم سياسي را بغي معرفي مي كنند و خروج و طغيان در برابر امام عادل را بغي معني مي كنند. مهمترين سند آن سوره حجرات آيه 9 مي باشد. تعاريف متعددي از جرم سياسي در قوانين مختلف كشور عرضه شده و در قانون ايران به معني جرمي است كه مخالف نظام سياسي يا داخلي كشور باشد مانند توطئه براي تغيير شكل حكومت. ضمنا اشتراكاتي كه بين مفهوم بغي و جرم سياسي وجود دارد مي توان عدم استرداد مجرمان سياسي و باغيان فراري را نام برد و از جمله تفاوت هايي مانند مسلمان بودن باغي است در حالي كه مجرم سياسي مي تواند هر مذهب و اعتقادي داشته باشد. در بخش شورش عليه امام عادل و حكومت مشروع است ولي جرم سياسي اعم از بغي است يعني جرايم سياسي هم در برابر حاكمان عادل و مشروع صورت مي گيرد و هم حكومت غير مشروع. عدم ذكر موضوع بغي در كلام امام خميني رحمه الله عليه نشانه عدم قبول اين موضوع از نظر ايشان نيست، بلكه امام خميني رحمه الله عليه درباره محاربه و مفسد في الارض و گنجاندن مواد قانوني 187-186 در قانون مجازات اسلامي، قيام مسلحانه عليه حكومت اسلامي و طرح براندازي آن را از مصاديق بغي معرفي نموده اند. از جمله مصاديق جرم سياسي را مي توان جاسوسي خيانت به كشور و جرم براندازي كه در مدلهاي چندگانه روي مي دهد. از موارد مهم موضع گيري امام خميني رحمه الله عليه درباره مجرمان سياسي برخورد ايشان با نظام سلطنت شاهنشاهي بود كه بتدريج با تدوين و تحكيم پايه هاي نظري نظام سياسي مبتني بر دين و تمديد مقدمات عملي آن و گسترش دادن اسلام سياسي و در نهايت سبب جايگزيني نظام جمهوري اسلامي ايران شد. كليد واژه ها: بغي، فقه، جرم سياسي، محارب و مفسد في الارض، براندازي