پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

حروف نقش مهمّي در انتقال مفاهيم و معاني دارند و با توجّه به استعمال فراوان حروف جرّ در قرآن كريم و اثرگذاري آن در ترجمه و تفسير آيات، معاني حروف جرّ داراي اهميت فراواني هستند. اين پژوهش به روش توصيفي- تحليلي به بررسي تطبيقي معاني حروف جرّ و تأثير آن‌ها در ترجمه و تفسير آيات در دو جزء آخر قرآن كريم از منظر دو مفسر بزرگ شيعه و اهل سنت علّامه طباطبايي و ابن عاشور پرداخته است. نتايج حاصله از اين پژوهش بيان مي كند كه از تعداد 102حرف جرّ در 96 آيه بررسي شده، علّامه طباطبايي و ابن عاشور در معاني حروف جرّ در 62 حرف اشتراك نظر و در 21 حرف افتراق ديدگاه دارند كه بيش از نيمي از آيات، متعلّق به اشتراكات و تعدادي از آيات مربوط به افتراقات اين دو مفسّر است. نظرات مختص به ابن عاشور تقريباً چهار برابر نظرات اختصاصي علّامه طباطبايي است كه مجموع اختصاصات ايشان به 19 حرف رسيده است؛ تفاوت ديدگاه در افتراقات، تغيير اساسي در مفهوم و تفسير آيات نداشته است؛ ولي در درك عميق و بهتر آيات و رساندن غرض الهي بسيار تاثيرگذار است. در اختصاصات نيز منجر به تغيير وسيعي در معناي آيات نمي گردد؛ لكن به نظر مي رسد كه در القاء آسان و روان مفهوم به مخاطب تاثيرگذار است.