پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

امام حسين مراتب و معارف قرآن را اين‌گونه بيان مي‌فرمايد: «كِتَابُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَي أَرْبَعَةِ أَشْيَاءَ: عَلَي الْعِبَارَةِ، وَ الْإِشَارَةِ، وَ اللَّطَائِفِ، وَ الْحَقَائِقِ؛ فَالْعِبَارَةُ لِلْعَوَامِ‌، وَ الْإِشَارَةُ لِلْخَوَاصِّ، وَ اللَّطَائِفُ لِلْأَوْلِيَاءِ، وَ الْحَقَائِقُ لِلْأَنْبِيَاءِ:». «عبارات و رمزها (اشاره‌ها) و لطايف و حقايق؛ عبارات آن براي تودۀ مردم است. اشاره و رموزات، از آن خواص و بندگان ويژه است. لطايف آن براي اولياء است و حقايق آن نيز براي پيامبران و انبياء است. در اين حديث، امام حسين7 ضمن بيان اينكه قرآن، داراي معارف عميقي است، بهره‌مندي از آن را براي همگان ميسر مي‌داند. مقصود از عبارات، شناخت مفاهيم در حد ترجمه و دانستن معاني لغات است كه توده‌هاي مردم در آن سهم دارند. مقصود از «اشارات قرآن» فهم قرآن است، در حد تفسير آن است كه در حوزۀ صلاحيت متخصصان قرآن و مجتهدان تفسير است كه به ابزار تفسير مجهزند. منظور از «لطايف قرآن»، نكات و برداشت‌هايي است كه از حد فهم بيشتر علماي تفسير، فراتر بوده، شرط ولايت الهي را طلب مي‌كند، آنان كه دل به خدا سپرده‌اند و خدا سرپرستي آنان را بر عهده گرفته است و از ياران و حواريون خاص پيشوايان معصومند، به حوزۀ لطايف قرآن راه يافته، از آن بهره‌مند مي‌شوند. مقصود از «حقايق قرآن»، ذات قدسي و مكنون ملكوتي قرآن است كه اتصال و تماس با آن، معصوم را مي‌سزد و دست ديگران، از آن حوزه، كوتاه است و قرآن خود مي‌فرمايد: ﴿ لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ﴾. هدف اين تحقيق، تحليل جنبه‌هاي چهارگانه قرآن در نگرش به حديث كتاب الله است. تعيين ترتيب زماني قرآن است كه در اين پژوهش روش‌هايي از قرآن به كار مي‌گيرد. كه به تحليل و بررسي آن مي‌پردازد. يكي از ويژگي‌هاي قرآن كريم و باورهاي بنيادي، كلام الهي است. مؤلف تفسير از جمله مفسراني هستند كه به موضوع جامعيت قرآن توجه كرده‌اند. در تفسير جامعيت قرآن رويكردي حداقلي دارد و قرآن را در حوزة اصول و فروع دين جامع مي‌داند، در حاليكه به نظر وي مسأله اشتمال قرآن با جامعيت تفاوت دارد و در مواضعي از تفسير خود، از اشتمال قرآن بر بسياري از علوم سخن به ميان آورده است، اما آلوسي هر چند در تفسير خود از امام فخر رازي بسيار تأثير پذيرفته و به نقل و نقد آراي تفسيري او پرداخته است. رواياتي منسوب به پيامبر اكرم9 در جوامع حديث وجود دارد كه قرآن به چهار بخش تقسيم مي‌شود.